Er gaat een hoop veranderen in het examentraject voor aspirant-motorrijders per 19 januari 2013. Dan gaat de Derde Europese Rijbewijsrichtlijn. In plaats van twee zijn er dan vier examentrajecten. Het CBR zet alvast de belangrijkse veranderingen op een rij in de Reflector.

Het CBR heeft in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu een getrapt examensysteem ontwikkeld, dat voorkomt dat kandidaten driemaal hetzelfde examen moeten afleggen. Maar dat wel recht doet aan de uitgangspunten van de derde Europese richtlijn.

Leeftijdinstroom

Voor de nieuwe opzet is gekozen voor een geleidelijke leeftijdsinstroom. Dit betekent dat de eerste kandidaten voor de categorie A2 en A (aanvullend) pas ná januari 2015 te verwachten zijn. De nieuwe examens zijn ontwikkeld in nauwe samenwerking met een externe werkgroep met daarin vertegenwoordigers van Bovag, FAM, VRB, KNMV, OTCRij en de Politieacademie.

De nieuwe rijprocedure zal medio december beschikbaar zijn. “In de aanloop naar de nieuwe examenstructuur is het van belang dat opleiders ‘examens-oude-stijl’ het liefst zo ver mogelijk vóór 19 januari 2013 reserveren”, adviseert het CBR. “Dit om de risico’s die kunnen optreden door bijvoorbeeld uitstelexamens te vermijden. Want de wetgeving is onverbiddelijk: alle examens vanaf 19 januari 2013 gaan volgens het nieuwe regime.”

Rijbewijs A1

Kandidaten onder de 24 jaar kunnen opgaan voor het rijbewijs A1. Het examentraject is qua opzet, inhoud en normering gelijk aan de huidige opzet. Deze kandidaten leggen dus achtereenvolgens het theorieexamen A, het AVB- en het AVD-examen af.

A1-kandidaten mogen met 17 jaar beginnen met praktijklessen, mits ze een geldig rijbewijs B hebben of een theoriecertificaat A. Het theorieexamen mogen de A-kandidaten afleggen vanaf 17 jaar. Het certificaat dat de geslaagde kandidaten krijgen, heeft een geldigheidsduur van 18 maanden.

Rijbewijs A2

Motorrijders die tenminste twee jaar in het bezit zijn van rijbewijs A1 mogen opgaan voor het rijbewijs A2. De kandidaat legt hiervoor een ééndelig praktijkexamen in het verkeer af, waarin de examinator integraal de voertuigbediening en voertuigbeheersing toetst. Hiertoe voert de kandidaat tijdens de examenrit twee productieve bijzondere manoeuvres uit (uit een totaal van vier).

Na minimaal twee jaar rijbewijs A2 kan de motorrijder opgaan voor rijbewijs A (aanvullend). Dit betekent dat de kandidaten minimaal 22 jaar zijn. Ook tijdens dit eendelige praktijkexamen toetst de examinator de voertuigbediening en -beheersing integraal tijdens de praktijkrit.

Bijzondere manouvres

Met de verkeerservaring die zij op hebben kunnen doen met A1 en A2 is er sprake van gevorderde bestuurders. Daarom voeren deze kandidaten tijdens het eendelige praktijkexamen niet alleen twee van de vier beschikbare bijzondere manoeuvres uit in het verkeer, maar ook één van de drie varianten van zelfstandig route rijden.

Direct opgaan voor het rijbewijs A is mogelijk voor kandidaten van 24 jaar en ouder. Ook hier is het examentraject is qua opzet, inhoud en normering gelijk aan de huidige opzet. Deze kandidaten leggen achtereenvolgens een theorie-examen, een AVB- en een AVD-examen af.

AVB en AVD

En voor alle duidelijkheid: bij het AVD-examen is dus geen sprake van uitbreiding met zelfstandig uit te voeren bijzondere manoeuvres en zelfstandig route rijden. Hier wordt immers een volledig AVB-examen afgelegd voordat de kandidaat het AVD-examen doet.

In het praktijkexamen AVB voeren de kandidaten de bijzondere manoeuvres uit als min of meer op zichzelf staande opdrachten. Daarbij ligt vooral de nadruk op de technische uitvoering. “Zo’n reproductieve opdracht doet geen recht aan de wijze waarop iemand in het normale verkeer zelfstandig een passende bijzondere manoeuvre kiest en uitvoert. Vandaar de introductie van vier productieve (ofwel zelfstandige) bijzondere manoeuvres in de praktijkexamens”, meldt het CBR.

Manouvres

De volgende manoeuvres zijn geselecteerd:

• omkeeropdracht (halve draai)
• parkeeropdracht (lopend achteruit parkeren)
• wegrijden uit (parkeer)vak
• tapvoets rijden

Bediening en beheersing

Om het niveau van bediening en beheersing van de motorfiets te beoordelen tijdens zelfstandige verkeersdeelname van de kandidaten bij het praktijkexamen A (aanvullend), introduceert het CBR drie nieuwe methoden:

• het rijden naar een vooraf aan-gegeven bestemming (object/oriëntatiepunt);
• het rijden naar dan wel volgen van een opgegeven bestemming of route via de bewegwijzering;
• het rijden met behulp van een navigatiesysteem (facultatief).

Examinator

In alle gevallen duurt de opdracht minimaal 10 en maximaal 15 minuten. De keuze voor de variant van zelfstandig route rijden hoort de kandidaat tijdens het examen. De examinator zal vooraf wel vragen of er geschikte navigatieapparatuur op de motor aanwezig is en of de kandidaat ermee instemt deze te gebruiken tijdens het examen.

Tijdens het zelfstandig route rijden mag de kandidaat verdere aanwijzingen vragen tijdens het rijden. Als het nodig is, zal de examinator hiervoor stoppen.

Bijzondere manoeuvres in A2 en A (aanvullend)

Bij de uitvoering van de productieve bijzondere manoeuvres gelden de volgende uitgangspunten:

• deze komen alleen aan bod tijdens A2 en A-aanvullend AVD-examen;
• maximaal twee manoeuvres tijdens het examen;
• de examinator selecteert deze manoeuvres;
• de examinator bepaalt het moment van uitvoering;
• niet als bijzondere manoeuvre worden aangemerkt: hellingproef, voorbereidings- en controlehandelingen, op- en afstappen, en de ‘stop buiten het verkeer’ ‘parkeeropdracht’ en ‘wegrijden uit een (parkeer)vak gecombineerd uitvoeren is niet toegestaan.
• de ‘parkeeropdracht’ en ‘wegrijden uit een (parkeer)vak’ komen niet als opdracht bij aanvang of einde van het examen
• bij de uitvoering wordt geen gebruik gemaakt van pylonen.
• de kandidaat bij A2 en A (aanvullend) krijgt alle bijzondere manoeuvres tijdens het rijden

Lees ook: Leerlingen nieuwe motorrijbewijs-categorie A2 pas in 2015