Het CBR heeft dit jaar al 35 kandidaten bij het theorie-examen betrapt op fraude. Dat is veel meer dan andere jaren. Toen waren er wel jaarlijks honderden fraude-gevallen bij de individuele examens met tolk, zegt CBR-woordvoerder Coen Sleddering. Het bureau neemt daarom steeds nieuwe maatregelen om fraude te voorkomen.

“Gevallen zoals nu, met telefoon of zendapparatuur, kwamen voorheen veel minder vaak voor. Look-a-likes hebben we altijd gehad maar dat is ‘niet-georganiseerde fraude”, vertelt Sleddering.

Fraude

De fraude bij tolkenexamens bestond vooral uit het geven van hints of echt het antwoord voorzeggen. “Bij sterke vermoedens van fraude bij een bepaalde tolk namen we het examen op en konden na analyse door rechtbanktolk aantonen dat er sprake was van voorzeggen. Er werd aangifte gedaan en de desbetreffende tolk werd voortaan geweigerd”, licht Sleddering toe.

De betrouwbaarheid van het examen is van het grootste belang voor het CBR. “Daarom worden onze medewerkers goed getraind op het herkennen van documentenfraude en uitgebreid ondersteund bij aangifte”, weet Sleddering.

CBR

Het CBR heeft ook op landelijk niveau contact met de recherche. Daarnaast is het CBR alert op het herkennen van fraude-signalen, bijvoorbeeld jassen met grote kragen, petjes en verdacht gedrag. “Ook kijken wij kritisch naar onze eigen processen. Zo zorgen we dat het examen minder voorspelbaar wordt door bijvoorbeeld vaker van vragen en examenseries te wisselen.”

Verder schakelt het CBR externe technische adviseurs in die helpen bij het opsporen van de fraude en adviseren om bepaalde technische voorzieningen toe te passen. Zoals bijvoorbeeld werken met stoorzenders.

Zendapparatuur

Sleddering: “Het storen van de zendapparatuur in de zaal is echter lastig want het zenden gaat meestal via de GSM en die mag je niet storen. Jammen heet dat en dat is illegaal. Een aantal zaken zijn wel toegestaan, maar daar doen wij geen mededelingen over.”

Als er rijscholen zijn betrokken bij de fraude, gaat het meestal om rijscholen die niet bij het CBR zijn ingeschreven, zo meldt Sleddering. “Behalve aangifte van de fraude heeft het CBR dan geen mogelijkheden om iets te doen. Rijscholen die op internet 100% slagingskans bij theorie garanderen voor een stevige prijs, worden in de gaten gehouden.”

Politie

Als iemand op heterdaad is betrapt, wordt hij uitgesloten van het examen en doet het CBR aangifte van oplichting bij de politie. “In het westen van het land en in de grote steden zien we meer fraudegevallen”, vertelt Sleddering.

“Maar dat heeft vooral met algemene cultuur te maken. Een houding van ‘Oh dat doe ik wel even zonder goede opleiding en zonder studie’. Dat komt in westen meer voor dan in oosten. Dat zie je ook aan slagingspercentages, die in het oosten hoger liggen dan in het westen.”

Theorieles

Sleddering zegt zeer tevreden te zijn over de tolken van Tolkennet. “Zij leveren uitstekend en eerlijk werk en zijn snel te boeken. De kosten zullen waarschijnlijk een stuk lager zijn dan bij een ingewikkelde fraude-aanpak.”

Met een goede voorbereiding, zoals het nemen van theorieles bij een goede rijschool, is de kans op slagen veel groter dan zonder studie.

Bart Pals

Lees ook: Fors minder CBR theorie-examens met tolk na anti-fraude