Structuur in de lesauto voor rijinstructeur én leerling
COLUMN – Afgelopen jaar heb ik een jongen met PDD-NOS lesgegeven. PDD-NOS is een stoornis in het autistisch spectrum. Ik vond het een bijzondere ervaring. Hij kwam via-via bij me omdat hij op zoek was naar een instructeur met het geduld om met hem om te gaan. Zelf had hij namelijk het idee dat hij heel lastig zou zijn, maar toch moest en zou hij het proberen.
Hoewel ik geen expert ben op het gebied en heb voorgesteld om bij een collega te gaan rijden die wel extra geschoold is in dit soort gevallen, wilde hij bij mij verder. Goed voor je ego, natuurlijk, maar wel een pittige uitdaging.
Rijtest CBR
Eigenwijs was hij wel. Na een eerste rijtest bij het CBR kreeg hij het advies om het maar in een automaat te proberen. Nergens voor nodig, vond hij zelf. Bij een tweede rijtest kreeg hij de gehoopte toestemming om het ‘dan maar in een handgeschakelde auto te proberen, als je dat zo graag wilt’. De uitdaging zijn we samen aangegaan.
Het belangrijkste bij een dergelijke kandidaat is het geven van structuur. Structuur in het autorijden zelf – ik heb nog nooit een leerling gehad die zo ontzettend consequent in de juiste volgorde de handelingen die bij het rijden en vooral het uitkijken komen kijken uitvoerde – maar ook structuur in de wijze van lesgeven.
Protocol
Waar je bij de meeste kandidaten wel een beetje af kan wijken van het stramien, al naar gelang de behoefte, was dat nu niet mogelijk. Dus netjes elke handeling eerst uitleggen, demonstreren, samen doen, en oefenen tot het goed gaat. Het dwingt je als instructeur om een protocol te volgen, en dat is alleen maar goed. Het houdt je scherp, ook bij je andere leerlingen.
Waar het bij hem lastiger werd, was nou juist het onverwachte. De laatste fase van zijn rijopleiding heb ik alle mogelijke wegen met hem gereden, routes in een voor hem onbekende omgeving, zoveel mogelijk gedaan om de meeste uiteenlopende situaties te ervaren. Want ja, fietsers letten niet altijd op de voorrangsregels. En die ene automobilist die al bellend over de kruising rijdt, moet je ook maar een keer mee kunnen maken.
Roze pasje
Na een ingewikkeld traject van rijtesten bij het CBR en helaas meer dan een enkel examen, is het hem afgelopen week gelukt om het felbegeerde roze pasje te halen. Een week later kreeg ik nog een bedankje van hem.
Hoewel ik uit elke geslaagde leerling voldoening haal, zal deze jongen me nog wel een tijdje bijblijven. Hij begon als een ‘lastige’ leerling, waar ik mijn twijfels bij had. Maar we hebben van elkaar geleerd – en ik weet vrijwel zeker dat hij een veilige, vlotte en verantwoordelijke chauffeur zal zijn.
Marcel Slofstra
Rijinstructeur in Zwolle
Goed gedaan Marcel! Ik heb zelf ook een aantal leerlingen met ADD, ADHD en/of PDD-NOS en structuur is inderdaad het sleutelwoord in de opleiding aan deze mensen. Het geeft dan zeker veel voldoening, voor beide partijen, als het roze pasje wordt behaald.
Leuke column. Herkenbaar.
Goed te lezen dat je begrepen hebt wat pdd-nos is, en hoe je dat kunt aanpakken in je les. Natuurlijk is elk mens uniek en heeft zijn eigen unieke aanpak nodig. Natuurlijk schaar je iemand in een hokje. Al is het van langzame/snelle leerling. Deze mensen hebben met hun klacht een heel apart hokje. Jij hebt de moeite genomen om dat op de juiste manier af te tasten! En hier op te handelen. Voor je leerling gefeliciteerd, maar zeker niet minder ook jij gefeliciteerd. Je mag het een pijler noemen!
Structuur, zoals door Marcel uiteengezet, is sowieso belangrijk in de huidige manier van lesgeven (WRM 2009).En nog meer bij leerlingen met PDD-NOS/ADHD. Hoeft geen enkel probleem dan op te leveren. Naast structuur ook rust! Mijn ervaring is dat het prettig les geven is aan deze personen. Heb er al een aantal gehad. Ze zijn vaak gemotiveerder en nemen het snel(ler) op. In mijn lessen met dese personen maak ik gebruik van (NLP), waarin ik Master Practioner ben. Leid tot hele mooie resultaten!
Ik vindt het ook een goede column, maar wat de WRM uit 2009 hier nu in één keer mee te maken heeft ontgaat mij volledig.
Verder deel ik overigens de ervaring die ‘Pve’ heeft met het lesgeven aan….
Marcel, je hebt het goed gedaan ik zelf ben een Erkend Rijinstructeur in deze en staat ook op de Landelijke Website van http://www.rijles-en-autisme.nl
het is niet heel moeilijk om structureel rijles te geven maar het echt consequent te blijven doen dat is het belangrijke ervan, maar een ding wil ik wel zeggen let goed op want PDD-NOS is de verzamelnaam en er zijn heel wat zwaardere gevallen dan die jij nu hebt gehad.
Verder heb je het Top gedaan voor een jonge Rijinstructeur.
Aad Veldhoven te Rhoon.
Mooi verhaal Marcel, heb zelf 2 weken terug ook een kandidaat van mij zien slagen die dus ook autistisch was. Het mooie is dat ze ook alles onthouden, maar oh wat was ie gelukkig dat het hem gelukt was, en dat gold ook voor mij. Eerlijk is eerlijk hij had het ook echt verdiend.
Frans