Wanneer rijinstructeurs hun leerlingen op tijd aan een ogentest onderwerpen, kunnen jaarlijks eenvoudig vele meldingen na examen voorkomen worden. Dat stelt het CBR. Het bureau voor rijvaardigheidsbewijzen zegt per jaar zo’n 150 meldingen te ontvangen van examinatoren die twijfelen aan de rijgeschiktheid van een kandidaat wegens een onvoldoende voor de ogentest. Omdat het zicht pas tijdens het examen onvoldoende blijkt te zijn, levert het vertraging en extra kosten voor de leerling op.

Zo’n 600 keer per jaar krijgt het bureau voor rijvaardigheidsbewijzen bericht dat een examinator twijfelt over de rijgeschiktheid van een kandidaat. In 25 procent van de gevallen is die twijfel gebaseerd op een ogentest die onvoldoende is gebleken. Dat terwijl dergelijke situaties volgens het CBR eenvoudig te voorkomen zijn. Er wordt de komende tijd dan ook extra aandacht besteed aan het terugdringen van deze meldingen, zo laat Irene Heldens van het CBR weten.

Rijgeschiktheid

Zolang de rijgeschiktheid van een examenkandidaat niet is vastgesteld door het CBR, kan de kandidaat in kwestie geen rijbewijs behalen. Hij kan na een onvoldoend voor de ogentest immers voor het rijexamen slagen, maar moet vervolgens een medisch traject doorlopen om in het bezit van een rijbewijs te kunnen komen. “En dat is ontzettend zuur voor de leerling, want hij had beter al tijdens zijn lessen aan dat traject kunnen beginnen in plaats van na het praktijkexamen. In het meest extreme geval kan het maanden duren voordat een kandidaat rijgeschikt wordt verklaard”, aldus Heldens.

De melding na examen wegens het niet slagen voor de ogentest is gemakkelijk te voorkomen als de rijopleider zelf op tijd een ogentekst uitvoert door de kandidaat vanaf 25 meter een kentekenplaat te laten voorlezen, zo stelt de CBR-woordvoerster. “Voor rijinstructeurs is het een kleine moeite om bijvoorbeeld al meteen tijdens de eerste les de ogen van de leerling te testen. Het is een stukje verkeersveiligheid, want het begint allemaal bij goed zicht. Daarnaast scheelt het de leerling mogelijk een hoop gedoe.”

Test

Blijkt een kandidaat al tijdens een van de eerste rijlessen niet tot het lezen van de kentekenplaat in staat, dan kunnen rijopleiders op tijd adviseren om naar een opticien toe te gaan. Tegen de tijd dat het praktijkexamen plaatsvindt, is het probleem dan vaak al opgelost. Mocht dat niet het geval zijn, dan zal een medisch traject doorlopen moeten worden en de Eigen Verklaring worden aangepast. “Dat traject kan in een paar weken doorlopen zijn, maar als er écht iets aan de hand is, kun je in verband met wachttijden zo een paar maanden verder zijn”, zo stelt Heldens.

“Als de oogproblemen van een kandidaat bijvoorbeeld door diabetes ontstaan blijken te zijn, dan ben je niet zomaar klaar. De kandidaat had flinke tijdswinst kunnen boeken als het probleem met zijn zicht al tijdens de eerste rijlessen was geconstateerd”, aldus de woordvoerster. Het CBR toetst tijdens het praktijkexamen het zicht van de kandidaat, maar vindt het de verantwoordelijkheid van de rijopleiders om er in een vroeg stadium aandacht aan te besteden en alert te zijn.

Eigen Verklaring

Volgens de richtlijnen van het CBR vraagt de examinator bij aanvang van het praktijkexamen (uitgezonderd AM) om op ongeveer 25 meter afstand een kenteken te lezen. Als de kandidaat hier niet in slaagt, wordt hem gevraagd naar een ander kenteken. Blijkt de kandidaat de aangewezen kentekens niet te kunnen lezen, dan wordt het examen normaal afgenomen. Het examendossier wordt echter niet afgegeven, maar naar divisie Rijgeschiktheid van het CBR gezonden. Van daaruit ontvangt de kandidaat nader bericht.

Een examinator kan bij een praktijkexamen niet ter plekke een sluitend oordeel vellen over de rijgeschiktheid van een kandidaat. Wel zal hij dus melding maken op het uitslagformulier, zodat de divisie Rijgeschiktheid de kwestie kan onderzoeken. Een kandidaat zal na een goede rit overigens wel al als rijvaardig worden bestempeld, ook als over de rijgeschiktheid twijfel bestaat.

Meldingen

Als pas tijdens het daadwerkelijke examen wordt geconstateerd dat het zicht van de kandidaat onvoldoende is, brengt dat vertraging en extra kosten voor de leerling met zich mee. In het ergste geval heeft de kandidaat de rijopleiding voor niets doorlopen, omdat hij in het geheel niet rijgeschikt blijkt te zijn. “Ook kan het gebeuren dat een kandidaat na de beoordeling door het CBR alleen voor een automaat in aanmerking komt, waardoor hij of zij opnieuw examen moet doen met een andere examenauto”, aldus het CBR.

Het CBR zegt de komende tijd zowel intern als extern extra aandacht te besteden aan het verminderen van het aantal meldingen na examen. “Begin volgend jaar is er speciale aandacht voor dit onderwerp tijdens een reeks bijeenkomsten voor opleiders voor de theoriecentra van het CBR. Met die voorlichting willen we nieuwe gevallen voorkomen. Het gaat niet om enorme aantallen, maar ieder geval is er een te veel als het eigenlijk nergens voor nodig is”, aldus Heldens.

Roosmarijn Dierick