Hoewel Nederlanders zeggen respect te tonen voor de rouwstoet in het verkeer, is in de praktijk vaak het tegenovergestelde aan de hand. Dat concludeert uitvaartverzekeraar Nuvema, die een onderzoek liet uitvoeren onder duizend Nederlanders. Bijna 80 procent zegt waar mogelijk voorrang te verlenen aan de hele stoet, ongeacht de verkeersregels die gelden. Met een video die is opgenomen vanuit een rouwstoet wijst Nuvema weggebruikers juist op hun vaak respectloze gedrag. 

Onderzoeksbureau Multiscope vroeg in opdracht van Nuvema aan duizend Nederlanders wat zij doen wanneer ze een rouwstoet tegenkomen in het verkeer. 78 procent zegt waar mogelijk de rouwstoet voor te laten gaan ook al zouden ze zelf geen voorrang hebben. 21 procent zegt precies de verkeersregels te volgen die gelden bij een rouwstoet. Eén procent zegt de colonne net als ander verkeer te behandelen. Nul procent geeft aan nog snel even voor de stoet langs te schieten.

Ook opvallend was dat een kwart van de respondenten heeft aangegeven nooit een rouwstoet tegen te komen in het verkeer. De meerderheid (51 procent) zegt jaarlijks een rouwstoet tegen te komen en bij 20 procent is dit maandelijks.

Respectloos

De cijfers over het voorrang verlenen stroken volgens Nuvema niet met de praktijk. “Dat blijkt niet alleen uit de nieuwsberichten over een rouwstoet die je regelmatig in het nieuws voorbij ziet komen; we horen het ook van de uitvaartondernemers met wie we samenwerken”, zegt Lars Wendel namens de verzekeraar. “Wanneer mensen achter hun computer een enquête invullen, geven ze waarschijnlijk de antwoorden die sociaal wenselijk zijn. Op dat moment kunnen ze rustig nadenken over welk antwoord ze geven.”

In het verkeer gaat dat anders, vermoedt Wendel. “Dan moeten ze snel anticiperen en geven ze uiteindelijk vaak geen voorrang. Het gedrag is dus niet altijd kwaadwillend bedoeld. Maar toch, als je dan ziet hoe een fietser tussen een rouwstoet door glipt, toont dat weinig respect.”

Opname vanuit rouwstoet

Om deze stelling kracht bij te zetten, reed Nuvema mee in een rouwstoet en maakte beelden van het gedrag van de andere weggebruikers. Tijdens de twee uur durende rit kreeg de stoet slechts sporadisch voorrang. Ook schoten mensen zonder voorrang nog snel voor de stoet langs of glipten er zelfs tussendoor.

Weggebruikers die dit soort gedrag vertonen, beseffen volgens Wendel niet wat dat voor impact heeft op de deelnemers van een rouwstoet. “Deze mensen hebben verdriet en zijn eigenlijk alleen maar bezig met de dood van hun dierbare, die enkele auto’s voor hen in een kist ligt. Als er dan een fietser tussendoor glipt, is dat confronterend voor de nabestaanden.”

Respect betuigen

De regels rond de rouwstoet er nog eens in rammen bij de verkeersdeelnemers is niet de oplossing, denkt Wendel. “Je kunt ze de regels nog wel een keer uitleggen, maar er zijn slechts een paar uitzonderingen bij een rouwstoet en die zijn de meeste mensen toch direct weer vergeten. Het zou mooi zijn als weggebruikers gewoon wat meer respect zouden tonen. Dat ze om zich heen kijken en respect betuigen aan de nabestaanden door even stil te blijven staan om voorrang te verlenen aan een rouwstoet.”

Bovendien heeft 63 procent van de respondenten de kennis van verkeersregels wel paraat. Dat we de regels redelijk goed kennen is bijzonder, zegt Nuvema, aangezien we ze zelden hoeven toe te passen. Zo weet 75 procent dat een rouwstoet op een gelijkwaardige kruising niet doorkruist mag worden. 76 procent is ervan op de hoogte dat voor een lijkwagen dezelfde regels gelden als voor andere weggebruikers. 57 procent weet dat alleen volgauto’s met vlaggetjes officieel bij een rouwstoet horen. Dat voetgangers op een zebrapad geen voorrang hebben als er een rouwstoet nadert, weet 43 procent.

Verkeersregels

Sinds 2010 mag een rouwstoet niet meer worden doorsneden. Deze maatregel was een wens van de Tweede Kamer om respect te tonen voor overledenen en hun nabestaanden. De regeling geldt alleen op gelijkwaardige kruisingen, dus zonder verkeerslichten, voorrangsborden of haaientanden.  Weggebruikers moeten op een gelijkwaardige kruising voorrang verlenen aan de volgauto’s van een rouwstoet, ook als de rouwstoet van links komt of afslaat. Voor het eerste voertuig van de rouwstoet, meestal de rouwauto, gelden de normale voorrangsregels.

De regeling geldt niet op voorrangskruisingen, rotondes en kruispunten met verkeerslichten, omdat het in het huidige drukke verkeer te gevaarlijk is voor een rouwstoet om door rood licht te rijden en voorrangsborden te negeren. Daarom moeten de auto’s van een rouwstoet altijd stoppen voor een rood verkeerslicht en moeten zij voorrang verlenen aan het verkeer op een voorrangsweg of rotonde. Om dezelfde reden geldt de regeling ook niet op invoegstroken en uitritten.

Vlaggen

Een voetganger of een bestuurder van een gehandicaptenvoertuig die een zebrapad wil oversteken, moet een naderende rouwstoet voor laten gaan. De bestuurder van een autobus die van een bushalte binnen de bebouwde kom wil wegrijden, moet een rouwstoet die van achteren nadert, ook voor laten gaan. Buiten de bebouwde kom gold dit al.

De regeling geldt alleen als de voertuigen van de rouwstoet op de juiste wijze voorzien zijn van de officiële vlaggen. Deze vlaggen worden uitgedeeld door de uitvaartondernemer. Het is voor uitvaartondernemers niet verplicht om de officiële vlaggen te gebruiken. Een rouwstoet zonder officiële vlaggen valt niet onder de regeling en moet zich aan de normale voorrangsregels houden.

Lees ook: Doorsnijden militaire colonne mag wél op voorrangsweg