De 10 meest besproken nieuwsberichten uit de rijschoolbranche van 2018

Welke onderwerpen leverden het afgelopen jaar de meeste discussie op binnen de rijschoolbranche? Waar raakten we niet over uitgepraat? RijschoolPro zette de meest besproken berichten van het afgelopen jaar op een rij.

Maanden wachten op gezondheidsverklaring

Een thema dat duizenden automobilisten aangaat: de lange wachttijden bij de medische keuringen van het CBR. Hoewel het probleem langer speelt, kwam het dit jaar tot een hoogtepunt. In januari, op de algemene ledenvergadering van brancheorganisatie VRB, erkende CBR-directeur Petra Delsing dat het CBR kampt met een achterstand in het verwerken van de gezondheidsverklaringen.

Bij de meerderheid van de bestuurders valt de wachttijd binnen de vier maanden, maar bij zo’n 20.000 mensen is dat afgelopen jaar niet gelukt. Doordat het rijbewijs niet op tijd vernieuwd wordt, komen veel automobilisten in de problemen. Gevolg is dat de wachttijden bij de klantenservice óók oplopen.

Maar het CBR belooft beterschap. Er komt een nieuwe online dienstverlening voor de beoordeling van de rijgeschiktheid. Deze is inmiddels al beschikbaar voor beroepschauffeurs.

Als alles goed werkt, wordt de nieuwe service ook bij de andere rijbewijscategorieën ingevoerd. Begin volgend jaar moeten de resultaten al zichtbaar worden, is de verwachting.

Nieuw advies voor ADHD en ADD

We blijven nog even in de medische hoek. Dit najaar ontstond namelijk ook ophef onder rijschoolhouders over het nieuwe advies van het CBR voor mensen met ADHD of ADD. Wie in samenspraak met een arts voor zijn zestiende verjaardag gestopt is met de behandeling van ADHD of ADD, mag namelijk ‘nee’ invullen op de gezondheidsverklaring van het CBR bij de vraag ‘Heeft u ADHD/ADD?’.

‘Komen ze nu mee’, was samenvattend de reactie van de instructeurs. Het CBR meldde daarop dat het aangepaste advies te maken heeft met het feit dat bestuurders sinds een jaar de gezondheidsverklaring zelf moeten invullen. Hierdoor is het aantal mensen dat ‘ja’ antwoordt op de betreffende vraag met 30 procent is gestegen. Dat heeft ook weer een positieve uitwerking: het komt volgens het CBR nu minder vaak voor dat pas bij het examen blijkt dat iemand ADHD of een andere aandoening heeft.”

Code 95: terug de schoolbanken in

De oudere beroepschauffeur kan de schoolbanken weer in dankzij een foutje van Nederland. Om precies te zijn gaat het om C- en D-rijbewijshouders geboren voor 1 juli 1955. Zij werden vrijgesteld van nascholing, maar dat mag niet volgens de Europese richtlijn.

Chauffeurs geboren voor 1 juli 1955 kregen tot een paar jaar geleden de Code 95 op hun rijbewijs, terwijl ze hier niet de verplichte nascholing voor hoefden te volgen. Daarvoor kreeg Nederland al een waarschuwing. Per 1 juni 2015 is deze uitzondering daarom geschrapt.

Nederland ging er in de eerste instantie vanuit dat de automatisch bijgeschreven Code 95 geldig bleef totdat het rijbewijs verloopt. Dat accepteerde de Europese Commissie niet. De maatregel gaat dus nog een stapje verder: de chauffeurs die de Code 95 cadeau kregen moeten alsnog de schoolbanken in om na 2020 nog steeds werkzaam te zijn in de branche.

‘De nachtmerrie van iedere instructeur’

De donkerste uren van het jaar voor de rijschoolbranche waren misschien wel die van 1 mei. De dag dat de 66-jarige rijinstructeur Henk Reinink in zijn lesauto omkwam door een aanrijding met een trein, midden in het centrum van Bussum. De 18-jarige leerlinge wist de auto nog op tijd te verlaten. Reinink, rijschoolhouder uit Amersfoort, was bijna toe aan zijn pensioen.

Het tragische ongeval liet een diepe indruk achter in de branche. ‘De nachtmerrie van iedere instructeur’, schreef een rijschoolhouder.

Het droevige bericht werd opgevolgd door een hartverwarmend gebaar vanuit collega-instructeurs. Zij stonden meteen paraat om de familie te helpen met praktische zaken en het overnemen van leerlingen. Tijdens de uitvaart van Reinink in Leusden gaven vele instructeurs een eerbetoon aan hun omgekomen collega.

“Vaak wordt gezegd dat we als rijscholen alleen maar concurrenten van elkaar zijn. Op deze manier kunnen we laten zien dat we wél voor elkaar klaar staan.”

Privacy-proof

Geen enkele rijschool kon dit jaar ontkomen aan het privacymonster: de Algemene Verordening Gegevensbescherming. De AVG, op 25 mei in heel Europa ingevoerd, bracht heel wat vragen met zich mee: wat moet ik nu met alle persoonsgegevens van mijn leerlingen? Wat mag ik nog noteren over hun gezondheid? Hoe gaan we om met foto’s van geslaagden op Facebook?

Het is dus belangrijker dan ooit om op privacy te letten van de leerlingen. Voor de rijschoolhouders die wat achterlopen met hun AVG-maatregelen een kleine troost: ze zijn niet de enige. Zo heeft bijna een kwart van de Nederlandse werknemers zes maanden na de invoering nog geen AVG-beleid ontvangen, blijkt uit onderzoek. En de kans dat de Autoriteit Persoonsgegevens jou opspoort vanwege het niet naleven van de regels, is nog erg klein.

Rijleskeurmerk in aantocht

Op de Nationale Rijschooldag werden bezoekers verrast tijdens een van de workshops: de LBKR kondigde de komst van het Rijleskeurmerk aan. Officieel wordt het keurmerk 2 januari gelanceerd. Afgelopen donderdag zijn de eisen gepubliceerd waar rijscholen aan moeten voldoen willen ze in aanmerking komen. 

Rijschoolhouders reageerden niet al te positief op het nieuws: ‘Bij voorbaat een huwelijk dat zal stranden’, en: ‘Weer een die het wiel opnieuw heeft uitgevonden’. Anderen geven het keurmerk het voordeel van de twijfel: ‘Waarom zoveel negatieve reacties? En waarom géén goede tegenvoorstellen? Niemand is verplicht om mee te doen en hoeft er dus ook geen geld daaraan uit te geven.’

Hoeveel rijscholen zich zullen aansluiten bij het Rijleskeurmerk, zal komend jaar blijken.

Slecht opgeleid? Dan zes weken langer wachten

Kandidaten die niet goed voorbereid zijn op hun praktijkexamen, moeten verplicht langer wachten voor hun herexamen. Kandidaten van wie het autopraktijkexamen wordt afgebroken vanwege gevaarlijk rijgedrag, kunnen pas na zes weken herexamen doen bij het CBR. De maatregel is 29 oktober ingegaan.

Voor de andere kandidaten blijft de verplichte wachttijd voor het herexamen twee weken. De wachttijd van zes weken is volgens het CBR nodig om de rijvaardigheid op peil te brengen. De nieuwe maatregel hiermee ook helpen voorkomen dat de beschikbare examencapaciteit onnodig wordt gebruikt door kandidaten die nog niet klaar zijn voor het examen. Ook is de nieuwe regel een steuntje in de rug voor rijinstructeurs, voor het geval leerlingen of ouders druk uitoefenen om maar zo snel mogelijk op examen te kunnen gaan.

Vanuit de branche wordt voorzichtig positief, maar ook kritisch gereageerd: “Ik ben bang dat ze vervolgens vijf weken niet lessen, vervolgens één les nemen en weer gaan afrijden”, en: “Ik teken ervoor als mijn leerlingen na 6 weken weer mogen afrijden!”, doelend op de lange wachttijden voor de praktijkexamens.

De wachttijden voor de praktijkexamens zijn dit jaar ook doorgedrongen tot de beroepsexamens. Transportbedrijven hebben er honderden euro’s extra voor over om het personeel zo snel mogelijk op examens te sturen. De vrachtauto’s mogen immers niet stilstaan.

Einde van de automaatcode in zicht?

Hoewel ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Europese Commissie er niets over kwijt willen, wordt er in Duitsland al volop over gespeculeerd. De automaatcode verdwijnt: het is niet de vraag of, maar wanneer dit gaat gebeuren. Jongeren worden nu opgeleid schakelauto’s, terwijl automaat de standaard wordt, is het idee. Bovendien willen veel rijschoolhouders overstappen op een elektrische auto, maar de bijbehorende automaatcode schrikt nu nog veel leerlingen af, menen de Duitsers.

Verandering van de automaatcode is een Europese aangelegenheid. Als de regelgeving wordt aangepast, heeft dat dus ook gevolgen voor Nederland.

In Zwitserland zijn ze overigens al een stapje verder. Wie daar examen doet in een automaat, krijgt geen beperking meer op het rijbewijs. De bestuurder mag dan ook in handgeschakelde auto’s rijden. Dat is een van de nieuwe maatregelen op het gebied het rijbewijs die onlangs bekend zijn gemaakt.

Rijinstructeur raakt bevoegdheid niet meer kwijt

We houden het kort, want het onderwerp ligt nog vers in het geheugen. Niettemin is het misschien wel hét besluit van het afgelopen jaar te noemen én een overwinning van de LBKR: het afschaffen van de sanctie op de praktijkbegeleiding. Of beter gezegd: het aanpassen van de sanctie. Volgens de Van Dale staat een sanctie voor een straf waar mee wordt gedreigd. Die straf is er nog steeds, maar voor veel rijschoolhouders is dit er een waar ze wél mee kunnen leven. Ze raken namelijk hun bevoegdheid niet meer kwijt na het zakken voor de praktijkbegeleiding.

Het veranderen van de sanctie is het resultaat van een amendement dat is ingediend bij de wetswijziging van de Wet Rijonderricht Motorrijtuigen (WRM). De vraag is alleen wat er precies in de plaats komt van de huidige sanctie, iets waar de andere brancheverenigingen zich zorgen over maken. Hoeveel geld gaat dit nieuwe plan – verplichte bijscholing – de rijschoolhouder kosten?

Het aannemen van het wetsvoorstel brengt meer wijzigingen met zich mee, waar met name FAM, VRB en Bovag aan hebben bijgedragen. Zo wordt een VOG voor rijinstructeurs ingevoerd. Het aantal praktijkbegeleidingen gaat van twee naar één per vijf jaar. Bovendien wordt het meenemen van een echte leerling bij de praktijkbegeleiding verplicht. Verder is er een motie aangenomen die zorgt voor een nieuwe eis voor toekomstige rijinstructeurs: zij moeten minstens vijf jaar in bezit zijn van rijbewijs B.

Praktijkexamen op de schop

Hoewel het ministerie begin december al aangaf dat het praktijkexamen van het CBR aan vervanging toe is, kwam het toch een beetje uit de lucht vallen, zo vlak voor de feestdagen. Het CBR kondigde op 21 december namelijk aan dat het praktijkexamen gaat veranderen vanaf 25 maart.

Een paar veranderingen: het navigatiesysteem wordt standaard onderdeel, het rijden naar een oriëntatiepunt vervalt, en ook de clusteropdracht komt alleen bij uitzondering nog aan bod. De stopopdracht verdwijnt en maakt plaats voor recht achteruit rijden. Daarnaast worden de opdrachten voor de bijzondere verrichtingen preciezer. Verder wordt de situatiebevraging uit het examen gehaald.

Lees ook: Jaaroverzicht 2017: eerste concrete maatregelen voor een gezondere branche