Het Trimbos instituut wil drugsgerelateerde vragen in het theorie-examen voor het rijbewijs terugzien. Het rijden onder invloed van alcohol, drugs en geneesmiddelen is één van de belangrijkste oorzaken van verkeersongevallen. Toch reed bijna 3 procent van de Nederlandse automobilisten tussen 2007 en 2009 rond met sporen van drugs in het lichaam.  “Om het aantal ongevallen te verminderen is het goed om al tijdens de rijopleiding jongeren van de risico’s bewust te maken”, zo stelt Daan van der Gouwe, wetenschapper bij het Trimbos instituut.

TeamAlert, Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) en het Trimbos instituut publiceerden deze week een gezamenlijke infosheet over drugs in het verkeer. “Door dat onderwerp in de verkeerstheorie op te nemen krijgt iedere leerling dezelfde informatie”, vertelt Van de Gouwe. “Omdat zij hun rijbewijs willen halen, zijn zij volgens mij wel bereid om de lesstof erover goed door te nemen. Voorlichten over drugsgebruik in het verkeer door een instructeur is ook mogelijk, maar iedere instructeur zal een ander verhaal vertellen. Om op de juiste manier voor te lichten is het verstandig om daar een bijscholingsonderwerp van te maken.”

Voorlichten

Ook TeamAlert vindt dat rijinstructeurs voorlichting kunnen geven in de auto. Zij zien het voor zich dat de instructeurs dit doen door middel van coaching. “Ga met de leerlingen bij een druk kruispunt staan en laat ze zelf vertellen wat er op dat punt zou kunnen gebeuren als zij drugs op hebben in het verkeer”, zo laat Marlou Derks, woordvoerster van TeamAlert, weten. “Hierdoor zijn leerlingen actief bezig met het bedenken van mogelijke ongevallen en overtuigen zij zichzelf van het gevaar van drugs in zo’n situatie.”

Het kan voorkomen dat een leerling die drugs gebruikt heeft, de lesauto instapt. “Het is echter niet altijd goed te zien of iemand drugs heeft gebruikt”, stelt Daan van der Gouwe van het Trimbos instituut. “Ik kan me voorstellen dat het voor een rijinstructeur niet makkelijk is om een leerling zomaar de les uit te zetten.” Wanneer er wel een duidelijke aanleiding is adviseert TeamAlert instructeurs zo’n leerling niet achter het stuur te laten kruipen. “Maak in zo’n geval van de les gebruik om met de leerling in gesprek te gaan over de gevaren van alcohol en drugsgebruik achter het stuur. Daardoor kan worden vermeden dat zo’n leerling nog eens onder invloed wil gaan rijden.

Onderzoek

Naar rijden onder invloed van drugs werd er in Europa tussen 2007 en 2009 onderzoek gedaan. SWOV gebruikte dat onderzoek om het toe te spitsen op drugsgebruik in het Nederlandse verkeer. Daaruit bleek dat ongeveer 2,8% van de Nederlandse automobilisten in de onderzochte periode met sporen van drugs in hun lichaam aan het verkeer deelnamen. De grootste deel daarvan bestond uit mannen van tussen de 18 en 35 jaar oud. Cannabis was de meest voorkomende drugs in het verkeer, gevolgd door cocaïne.

Uit het onderzoek blijkt ook dat het uitgaanspubliek relatief vaak onder invloed van alcohol de bestuurdersstoel betreedt. Rijden onder invloed van XTC komt juist vaak voor bij bezoekers van feesten en festivals. Omdat dat soort evenementen meestal op afgelegen terreinen plaatsvindt, pakken mensen makkelijker de auto om thuis te komen. SWOV, die na onderzoek vaak een advies geeft voor een mogelijke oplossing, richt zich in de infosheet tot mensen die al in bezit zijn van een rijbewijs. “Wij hebben ons nog niet bezig gehouden met mensen, die het rijbewijs nog moeten halen”, zo laat zij weten.

Wetswijziging

De infosheet werd door TeamAlert, SWOV en het Trimbos instituut gezamenlijk opgesteld in het kader van twee wetsvoorstellen, die volgende week worden besproken. Eén daarvan is om grenswaarden voor het gebruik van drugs te introduceren. Dat gaat ongeveer werken zoals nu met het alcoholpromillage is geregeld. Daarvoor is er afgelopen jaren gewerkt aan een speekseltest die amfetamines, cocaïne, heroïne, THC en GHB kan aantonen. De test moet betrouwbaarder worden gemaakt voor deze gebruikt kan worden.

Naast de invoering van grenswaarden voor drugs, wordt er ook gekeken naar de recidiveregeling voor verkeersongevallen. Minister Schultz van Haegen diende in 2012 een voorstel in om straffen in die regeling te verhogen. Wanneer iemand dan bijvoorbeeld met alcohol op een verkeersongeluk veroorzaakt, krijgt diegene bij herhaling  van zo’n fout nog een hogere straf dan er nu wordt gegeven.

Ralph Klaassen