Onderzoek naar verplichte contourmarkering voor iedere vrachtauto afgerond

Als alle vrachtauto’s in Nederland vanaf nu van retroreflecterende contourmarkering worden voorzien, zou dat gedurende de periode van implementatie alleen al 8 verkeersdoden en 42 ernstig verkeersgewonden besparen. Op EU-niveau zou het in die periode naar schatting om 421 verkeersdoden en 2.240 ernstig gewonden gaan. Dat is de conclusie van het SWOV-rapport ‘Invoering contourmarkering voor het bestaande wagenpark’. Omdat de verplichting voor bestaande voertuigen met een kenteken nog niet geldt, kan het mogelijk nog 11 jaar duren voordat alle voertuigen in die groep vanwege hun levensduur zijn vervangen en dus van markering zijn voorzien.

Sinds juni 2008 is in de EU-regels vastgesteld welke vrachtauto’s van retroreflecterende contourmarkering voorzien moeten zijn. Het gaat om de nieuwe voertuigtypes met een maximummassa van 7,5 ton en aanhangwagens en opleggers van 3,5 ton. En sinds juli 2011 moeten ook voertuigen van een ouder type die voor het eerst een kenteken krijgen, van de markeringen worden voorzien. Het gaat in beide gevallen om voertuigen breder dan 2,10 meter of langer dan 6 meter. Door contourmarkering zijn vrachtauto’s met bijvoorbeeld opleggers of aanhangers zichtbaarder in de schemer of in het donker. Retroreflectoren sturen invallende straling immers in precies dezelfde richting terug als waar het vandaan kwam.

Vrachtauto

In Nederland vinden jaarlijks ongeveer 300 ongevallen plaats met vrachtauto’s met bakwagens, trekkers, opleggers en aanhangers waarbij doden of ernstige gewonden vallen. Uit ongevallendata van de Europese Unie blijkt dat in 2010 zo’n 5.000 doden bij ongevallen met zwaar verkeer op EU-wegen vielen. In driekwart van de gevallen waren het de inzittenden van andere voertuigen. Aan een gedeelte van de ongevallen ligt een zijdelingse en kop-staartbotsing in schemer of in het donker ten grondslag.

Als Nederland in één klap van helemaal géén contourmarkering naar álle vrachtauto’s voorzien van markering zou gaan, dan zou dat in theorie 3 doden,16 ernstig verkeersgewonden en 481 ongevallen per jaar schelen, zo blijkt uit het onderzoeksrapport. Theoretisch gezien, want een deel van het Nederlandse wagenpark is al voorzien van markering. Het werkelijke verschil zal dus kleiner zijn. Daarbij geldt voor bestaande voertuigen met een kenteken momenteel geen verplichting tot het aanbrengen van de markering. Die vrachtauto’s worden ‘druppelsgewijs’ vervangen, pas als de levensduur ten einde is.

Reflectie

Uit CBS-cijfers blijkt dat de gemiddelde levensduur van bakwagens 13 jaar is, van trucks met oplegger ook 13 jaar en de levensduur van aanhangers is gemiddeld 22 jaar. Deze zullen in de loop der jaren dus geleidelijk aan van contourmarkering worden voorzien.

Voor contourmarkering zijn verschillende instructies vastgelegd. Zo is op de achterzijde van het voertuig volledige markering verplicht als het voertuig breder is dan 2,10 meter. De kleur is dan rood of geel. Op de zijkant van het voertuig moet gedeeltelijk worden gemarkeerd met wit of geel wanneer deze langer dan 6 meter is. De markering moet ten minste 80 procent van de lengte beslaan.

Verkeersveiligheid

De ‘opbrengst’ van de regels zit vooral in minder ongevallen en slachtoffers, zo wordt door de SWOV aangegeven. Daarmee gaat is besparing van zo’n 35 miljoen euro aan maatschappelijk kosten gemoeid, zo is becijferd. Voor bedrijven bestaan de baten uit minder kosten ten gevolge van de afname van ongevallen. Deze baten worden voor bedrijven geschat op 9 miljoen euro.

“Voor individuele transportbedrijven zijn de kosten van contourmarkering vaak ongeveer twee tot drie keer zo hoog als wat het hen oplevert: een afname van kosten als gevolg van ongevallen”, aldus de onderzoeksstichting. Dit betekent dat er voor bedrijven vanuit bedrijfseconomisch oogpunt geen stimulans is om op eigen initiatief te investeren in contourmarkering, zo wordt aangegeven.