Ongevallen met dodelijke afloop op rijkswegen zijn vaak kop-staart-botsingen of aanrijdingen waarbij de bestuurder van de weg raakt en met de auto tegen een boom of in een greppel tot stilstand komt. Dat meldt het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) dat in opdracht van Rijkswaterstaat onderzoek deed naar dodelijke ongevallen in 2017. Dat waren er 63.

“De meeste ongevallen ontstonden door onoplettendheid of bewust risicogedrag van de weggebruiker op een weg die weinig ruimte biedt voor menselijke fouten. In een klein deel van de ongevallen speelde ook een voertuigdefect een rol”, aldus het instituut. Ook het niet dragen van autogordels is bij ongevallen op snelwegen een doodsoorzaak. Soms was de gordelverklikker van te voren met opzet onklaar gemaakt.

Aanrijdingen met een obstakel in de berm waarbij inzittenden overleden, kwamen 25 keer voor, fatale kop-staartbotsingen 21 keer en acht mensen kwamen om het leven bij een frontale botsing.

Deze ongevallen ontstonden door een combinatie van onoplettendheid of bewust risicogedrag van de weggebruiker en een weginrichting die weinig ruimte biedt voor menselijke fouten. In een klein deel van de ongevallen speelde ook een voertuigdefect een rol. De ernst van de afloop van het ongeval werd voor een belangrijk deel, gezien het grote aandeel bermongevallen, bepaald door de inrichting van de berm. Deze resultaten komen sterk overeen met de bevindingen over de dodelijke ongevallen op rijkswegen in 2016 die op vergelijkbare wijze zijn onderzocht.

Kansrijke maatregelen

De meest kansrijke maatregel voor een aanzienlijke reductie van het aantal dodelijke ongevallen op rijkswegen is gericht op een obstakelvrije inrichting van bermen: bermen voorzien van een ruime obstakelvrije zone die past bij de snelheidslimiet ter plaatse, in combinatie met een flexibele afschermingsconstructie aan het einde van de obstakelvrije zone.

Ook niet-infrastructurele maatregelen, zoals gedrags- en voertuigmaatregelen kunnen bijdragen aan een reductie van het aantal dodelijke ongevallen op rijkswegen. Wat het gedrag betreft zijn alcohol- en drugsgebruik, afleiding en een te hoge rijsnelheid de belangrijkste factoren waar aandacht aan besteed dient te worden. Daarnaast is er winst te behalen bij het (op de juiste wijze) dragen van de veiligheidsgordel. Van de overleden inzittenden waarvan het gordelgebruik bekend was, droeg een derde geen autogordel.