‘Rijinstructeur moet zich meer bewust zijn van leerlingtypes’
Rijscholen moeten niet klakkeloos hun leersystemen op leerlingen projecteren, maar inspelen op de specifieke behoefte van een rijbewijskandidaat. Door leerlingen in de lesauto in types ‘doener’, ‘bezinner’, ‘denker’ en ‘beslisser’ in te delen, kan er dan ook efficiënter rijles gegeven worden. Dat betoogt oud-rijinstructeur Joop Jonker. “Want op die manier sluit je beter aan op de leerstijl van een kandidaat en bied je rijles op maat.”
Een doener leert het beste door kilometers te maken en met andere leerlingen op de achterbank. Dit terwijl de denker het hoe en waarom achter zaken wil weten en rust en orde nodig heeft. Een bezinner heeft bevestiging nodig en moet positief worden benaderd, terwijl een beslisser juist best kritisch benaderd kan worden en leert van experimenteren. Dat stelt de voormalig-rijopleider. Hij pleit dan ook voor een rijopleiding die niet als een vast product wordt aangeboden. “Je kunt er niet alleen je rijlessen op de leermethodes aanpassen, maar ook de pakketten die je aanbiedt. Of een Tussentijdse Toets al dan niet zinvol is bijvoorbeeld, heeft met het type leerling van doen.”
Leerstijl
Jonker ontwikkelde een leerstijlentest, waarmee een rijbewijskandidaat naar zijn zeggen binnen een paar minuten in een van de vier categorieën kan worden ingedeeld. “We moeten af van eenheidsworst zoals de RIS. Niet iedere leerling is of leert hetzelfde. Daarop inspelen maakt het vak van rijinstructeur veel interessanter en het geeft meer voldoening. Zo kun je beslissers gemakkelijker risico’s laten nemen en spreekwoordelijk op hun bek laten gaan om goede resultaten te behalen. Dat moet je bij een bezinner bijvoorbeeld niet doen: een ingreep in de lesauto werk voor die laatste groep juist averechts.”
“Ervaren rijinstructeurs hebben in de loop der tijd natuurlijk wel geleerd om in te spelen op een leerling”, zo stelt Jonker. “Maar ook zij lopen het risico zich op een gegeven moment steeds minder bewust te worden van het feit dat een leerling wel eens anders kan leren dan de instructeur zelf.”
Rijinstructeur
Want ook rijinstructeurs vallen immers allemaal binnen een leerstijl-categorie, zo stelt hij. “Als een instructeur zelf een beslisser is, maar naast een bezinner in de auto zit, dan zal hij zijn manier van lesgeven extra aan moeten passen. Want hij zal naar alle waarschijnlijkheid lesgeven vanuit zijn eigen kader. Een instructeur moet zich er dus bewust van worden dat leerstijlen bestaan. Want op het gebied van interactie tussen instructeur en leerling valt gewoonweg nog een hoop te winnen. Dat kan nog vele malen beter.”
Met het lesgeven naar type leerling zal een rijinstructeur meer voorbereidingen moeten treffen dan momenteel het geval is, zo laat Jonker weten. “Juist omdat er geen sprake van eenheidsworst meer is, zal hij of zij zich van tevoren moeten voorbereiden. Het is misschien moeilijker om op deze manier les te geven, maar wel leuker en interessanter. Je bent veel meer bezig met kennisoverdracht en effectief communiceren in plaats van je uren te draaien en daarna weer naar huis te gaan. Want het vak van rijinstructeur kan ook leuk zijn, hoor”, zo stelt hij lachend.
Rijles
“Het is belangrijk om te weten op welke manier je een leerling moet benaderen. Een doener bijvoorbeeld kun je gemakkelijk door een andere leerling op laten halen, waarna hij die ander naar huis rijdt. Een bezinner presteert juist minder goed met een extra persoon in de lesauto. Die ben je vervolgens kwijt aan een andere rijschool. Daarom zul je in het onder de knie krijgen van dat type-denken tijd moeten investeren.”
Wat de effectiviteit betreft, is Jonker stellig: “Je moet gevoel krijgen voor zo’n methode. Maar als je het eenmaal in de vingers hebt, dan kan het ongelooflijk veel tijd schelen. Want de ene leerling wil bijvoorbeeld precies weten waarom iets op een bepaalde manier werkt, terwijl de ander voldoende weet als duidelijk is hoe iets moet. In die extra uitleg hoef je in zo’n geval dus geen tijd te steken. Een spoedcursus is daarnaast bijvoorbeeld absoluut niet aan te bevelen bij een bezinner, terwijl het heel goed kan werken bij de andere typen leerlingen.”
Type
Ieder type leerling moet volgens Jonker dan ook op een andere manier benaderd worden tijdens de rijles. “Kost samengevat leert de doener door handelingen. Daarom moeten dus vooral kilometers worden gemaakt. Constant stilstaan met de lesauto om uitleg te geven, is zonde van de tijd. Het waarom is voor dit type leerling niet zo van belang: als hij maar weet hoe. Deze leerlingen evalueren vaak pas als iets niet gelukt is en dus moet zelfreflectie gestimuleerd worden om achteraf te kunnen evalueren.”
De bezinner is juist een onzekere leerling, zo gaat hij verder. “Die hunkert naar complimentjes en één verkeerd woord kan alles wat tijdens de rijlessen is opgebouwd, teniet doen. Deze jongeren hebben aanmoediging nodig en moeten voorbeelden hebben tijdens een handelingsanalyse. Daarnaast tijd om bij problemen tot een keuze voor een bepaalde oplossing te kunnen komen.”
Leerling
Een denker heeft volgens Jonker vooral het waarom achter handelingen of oplossingen nodig. “Je moet ze dan ook de tijd en ruimte geven om dat hoe én het waarom te leren kennen. Problemen kun je ze het beste zo veel mogelijk zelf op laten lossen en de rijinstructeur doet er goed aan argumenten bij correcties te geven. Ze doen zelf overigens vaak al aan zelfreflectie.”
Het laatste type leerling, de beslisser, heeft duidelijk structuur nodig tijdens de rijlessen, zo geeft de voormalige instructeur aan. “En de gevolgen van hun eigen beslissingen leren ze het beste overzien door ze te laten experimenteren met hun eigen genomen besluiten.” Voor deze groep is het stimuleren van zelfreflectie aan te raden, zo besluit hij. “Een ingreep op een kritische vraag kan hierbij geen kwaad.”
Analyse
Op basis van de al langer in de rijschoolbranche gebruikte leerstijlentest van Kolb kan worden vastgesteld met welk type leerling een rijschool van doen heeft, zo laat Jonker weten. De test bestaat uit elf vragen met verschillende antwoorden. De resultaten geven een indicatie van de leerstijl van een rijbewijskandidaat. “Iemand is nooit bijvoorbeeld 100 procent een denker of een doener. Maar het geeft wel een duidelijke indicatie van wat het meeste bij iemand aansluit. En daarmee kan effectiever en prettiger les worden gegeven.”
Roosmarijn Dierick
Het is een interessant artikel.. echter is dit niet geheel nieuw tijdens de opleiding wordt men hierop al geattendeerd. Maar ik ben wel van mening dat deze instelling eerst goed moet worden ontvangen bij IBKI, alvorens er kan worden aangestuurd naar een hoger kwalitatief lesniveau welke echt aansluit op de behoefde van de leerling.
Ik ben toch wel benieuwd hoe de “bijscholing” in Duitsland verloopt in vergelijking met NL.. Gezien de slagingsnormen behoorlijk van elkaar afwijken!
elk mens is anders en dus elk mens moet je anders behandelen.
niet 1 klant krijgt op de zelfde manier les.
maar goed nu snap ik waarom ze bij mij slagen met 20 lessen
Natuurlijk niet nieuw om de leerling centraal te stellen en niet de lesmethodiek, maar of we dat nou echt ook doen….? Uitgaan van de leerstijl die bij de leerling past en daarnaast ook weten vanuit welk kader jezelf handelt is beslist effectiever dan zomaar vanuit de losse pols werken op onze eigen vaste manier en daar de leerling inpersen. Overigens leveren Joop en Sonja Jonker als Taal van de Weg prima praktijkbegeleidingsmaterialen.
Beste Leon, dat zijn we helemaal met je eens, daarom hebben we ons leersysteem ter beoordeling aangeboden bij Rob Sauvee van het IBKI. We hebben de volgende zeer positieve feedback mogen ontvangen: dit leersysteem is niet alleen geschikt als ondersteuning van de leerling, maar ook heel geschikt als leidraad voor beginnend rijinstructeurs. Tevens zeer goed bruikbaar onderdeel van fase 3 van de opleiding.
We hebben toestemming van Rob (dank je!) om zijn feedback publiek te maken.
Wij gebruiken al een paar jaar de Personality Test van Rijbewijsmanagement, deze test geeft niet alleen de leerstijl van de kandidaat aan, maar ook het % van de inconsistentie, dit laatste is alleen voor de rijschool zichtbaar. Na de test volgt er een rijtest en samen geeft dit een advies over het aantal lessen. Omdat deze test via een onafhankelijke website wordt gemaakt, word daarmee alle schijn van eigenbelang van de rijschool bij de leerling, maar ook de ouders wordt weggenomen.
Helemaal mee eens! MAAR, de stelling van Joop ‘we moeten af van eenheidsworst als de RIS’ valt bij mij als RIS instructeur niet goed. De RIS is bij uitstek de methodiek waarbij je als instructeur werkt voor en vanuit de leerling. Je observeert en beoordeelt de leerling en past daar jouw begeleiding op aan. Bij aanvang van de opleiding is de leerstijlentest van Kolb voor de RIS instructeur juist het meest gebruikte middel om achter de leerstijl van zijn of haar leerling te komen.
Joop Jonker, erg zwak dat je “we moeten af van eenheidsworst als de RIS” hanteert in jouw commentaar. De RIS gaat nl uit van ll verschillen. Als je de RIS cursus gevolgd zou hebben zou je weten dat de leerstijlen test van Kolb een belangrijk onderdeel is. Heel erg jammer, gemist kans!
Joop en Sonja hebben een prachtig leersysteem neergezet. Een helder begeleidingsboek voor de opleider en een duidelijk praktijkboek voor de leerling. Ik kan het waarderen dat zij zich inzetten voor innovatie.
Sorry mede vakbroeders, maar na 8 jaar intensief experimenteren met opleidingsmethodieken, geloof ik niet meer in een ideaal systeem.
Uiteindelijk zijn het alleen maar hulpmiddeltjes en trucjes.
Moge het einddoel heel duidelijk zijn…
De leerling bepaald afhankelijk van ontwikkeling, vaardigheden, handigheden,
intelligentie, stoornissen, beperkingen, creativiteit, medische status, etc etc de voortgang van de rijopleiding. De leerling bepaald hoeveel tijd er nodig is en hoeveel examens.
Ook dit is uiteindelijk “eenheidsworst”; je wordt immers ingedeeld in en benaderd volgens die 4 categorieën (of moet ik het “kwartetsworst” noemen?) Waaropm niet elke leerling individueel benaderen? Ik en andere collegae hebben ons een dergelijke individuele benadering eigen gemaakt op de Rijinstructeur+ opleiding, welke voor elke instructeur enorm nuttig is; of je nu wel of niet rijangstbegeleiding geeft. Durf leerlingen maar eens niet in te delen in categorieën en kijk wat er gebeurt.
De indeling in leerstijlen door Kolb moet wel wat kritischer bekeken worden.
Er is geen (wetenschappelijk) bewijs dat hierdoor efficiënter geleerd wordt (http://nl.wikipedia.org/wiki/Leerstijl).
Kolb geeft trouwens aan dat je de 4 leerstijlen in gelijke mate moet toepassen om efficiënt te leren. Dus juist niet de dominante leerstijl centraal stellen. Het accent moet juist niet op de dominante leerstijl liggen.
Duidelijk geval van de bel horen luiden, maar niet weten waar de klepel hangt.
De leerstijlen van Kolb zijn omstreden. Er is geen (wetenschappelijk) bewijs dat deze methode werkt (http://nl.wikipedia.org/wiki/Leerstijl).
Bovendien wordt Kolb ook verkeerd toegepast in de rijschoolbranche. Het is namelijk de bedoeling dat je de zwakke leerstijlen van een leerling stimuleert en niet de dominante leerstijl. Volgens Kolb leer je het beste als je de 4 leerstijlen gelijkmatig gebruikt.
Leren gaat het beste als dit wordt afgestemd op de werking van onze hersenen, niet op Kolb!
Green Dino, geef je rijles of leerstijl les? Of Kolb wetenschappelijk bewezen is of niet is niet relevant. De laatste negatieve publicaties daarover in 2004. Maar waarom werken er dan in 2014 zoveel onderwijs en management instanties mee? Het is maar net of je er voor open staat, maar dat is met alle veranderingen. Gericht de juiste leermiddelen en lesmiddelen aanbieden. Wat voor cadeautje geef je op een verjaardag? Iets wat je zelf leuk vindt, of iets waar je de ontvanger een plezier mee doet?
Begin door dit soort uitspraken van IBKI examinatoren wel te twijfelen over de neutraliteit van IBKI.
Hallo Joop, de aandacht die je aan je leerlingen geeft is uitstekend. Dat je hier goed mee scoort wil alleen niet direct zeggen dat de indeling van Kolb hiervoor de reden is. Ik denk dus eerder dat het te maken heeft met de persoonlijke aandacht die je aan de leerling geeft. Daarnaast wordt de methodiek van Kolb verkeerd toegepast. Dit ondersteunt mijn statement dat jouw succes niet aan Kolb toe te delen valt, maar aan je kwaliteit als instructeur. Groeten, Jorrit (Green Dino)