Wel of geen tussentijdse toets? De meningen over het voorproefje op het praktijkexamen zijn onder rijschoolhouders sterk verdeeld, terwijl het slagingspercentage volgens cijfers van het CBR al jaren een stuk hoger ligt bij leerlingen die de toets afleggen voorafgaand aan het echte examen. Een voor- en tegenstander van de ‘TTT’ geven hun uitgesproken mening. “Er zijn helemaal geen voordelen aan.”

Aan het woord zijn Boy van Drongelen, eigenaar van auto- en motorrijschool Boy uit Heerlen – die tegenstander is van de tussentijdse toets – en Robert Altena, eigenaar van autorijschool Altena uit Hardenberg, die voorstander is. De rijschoolhouders reageren los van elkaar op de stellingen.

De TTT is voor leerlingen fijn om alvast te wennen aan de examensituatie.

Altena: “Dat klopt, de kandidaat kan op deze manier kennis maken met de gang van zaken bij het CBR. Dat scheelt alweer een heleboel zenuwen voor het echte examen. Wel moet aangetekend worden dat bij het examen de normen strakker gehandhaafd worden. Dat vind ik op zich begrijpelijk, maar er blijft dus wel een verschil.”

Van Drongelen: “Pure onzin, ik vind het geldklopperij. Het zou effect kunnen hebben wanneer je bij het examen dezelfde examinator zou hebben als bij de tussentijdse toets, zoals bij de introductie werd beloofd. Daar wordt echter helemaal niet naar gekeken. Als een leerling wil wennen aan zo’n situatie, kan ik hem ook een uur met een andere instructeur mee laten rijden. Dat geeft hetzelfde effect.”

De TTT is duur en dat geld kun je net zo goed benutten voor een echt examen.

Van Drongelen: “Exact. De kosten zijn gelijk aan een normaal examen, ik ben er ook even veel tijd aan kwijt. Maar als een leerling nu een perfect rit rijdt, heeft die er niets aan. Je kunt niets winnen. Je ontneemt jezelf een kans om je rijbewijs al te halen door niet gewoon een examen te doen. Er zitten gewoon geen voordelen aan die toets.”

Altena: “Daar ben ik het niet mee eens. Als tijdens een TTT geen verbeterpunten worden genoemd, heeft de opleider deze te laat gepland en had het inderdaad een examen moeten zijn. Als de toets op ongeveer tweederde van de opleiding wordt gepland, heeft deze absoluut nut.”

De vrijstelling die tijdens de TTT kan worden verdiend voor de bijzondere verrichtingen is een voordeel op het examen.

Altena: “Op zich klopt dat, maar soms klampt de leerling zich daar helemaal aan vast. Daarbij is het vreemd dat die vrijstelling slechts één examen geldt, want daarmee wordt een voordeel ook direct een stressmoment om het in een mogelijk herexamen opnieuw te moeten doen. In de regel merk ik wel dat leerlingen het tijdens het eerste examen fijn vinden om parkeren en omkeren achterwege te laten.

Van Drongelen: “Je kunt gewoon niet zakken op bijzondere verrichtingen tijdens het examen, dus daar hoef je het niet voor te doen. Daar komt nog eens bij dat er zonder parkeer- en omkeermoment meer tijd is om tijdens de autorit fouten te maken. Een vrijstelling zou pas echt van nut zijn als ook de snelweg zou mogen worden ontweken en de examenrit door de tussentijdse toets wordt ingekort naar bijvoorbeeld twintig minuten. Met dezelfde examinator.”

De CBR-examinator geeft tijdens de TTT nuttige tips waarop gefocust kan worden in de rijlessen tot het examen.

Van Drongelen: “Ik heb dat een keer gehad toen ik heel lang geleden een tussentijdse toets afnam. Die examinator begon te vertellen waar op gelet moest worden, en ik zei toen: ‘stop, ga mij niet vertellen hoe ik mijn werk moet doen’. Het is mijn taak om te zeggen wat er verbeterd moet worden, en de taak van de examinator om het geheel te beoordelen. Anders had de examinator maar instructeur moeten worden.”

Altena: “Op zich is het nuttig, al is de examinator soms nog wat toegeeflijk met gemaakte fouten. Natuurlijk is de leerling nog in opleiding, maar het mag best benadrukt worden dat sommige punten echt nog verbeterd moeten worden voor het examen. Het geheel helpt mij vooral om de tussentijdse toets in de rijlessen ervoor en erna goed te bespreken.”

Het is niet de taak van de rijschool om de leerling te sturen wel of niet voor een TTT te kiezen.

Altena: “De rijschool bepaalt de manier van opleiden, en daar kan de TTT een onderdeel van zijn. Daarom mag een rijschool best enigszins sturen in die keuze. De leerling kiest immers bewust een bepaalde rijschool vanwege de manier van opleiden. Maar uiteindelijk staat het iedere kandidaat natuurlijk vrij te kiezen voor de tussentijdse toets of een examen.”

Van Drongelen: “Ik adviseer om het niet te doen, omdat je er niets mee verdient. De tussentijdse toets vind ik puur een verkooppraatje van het CBR, ik geloof ook niet dat die slagingspercentages naar aanleiding daarvan daadwerkelijk hoger liggen. Als leerlingen er echter specifiek om vragen, mag het natuurlijk wel. Maar ik vind dat rijscholen die adviseren om de toets wel te doen dat alleen voor de financiële voordelen.”

Lars Verpalen