Nu de zomer voorbij is lijkt de grootste piek in de reserveringstermijnen voor de rijexamens voorbij. Dat beeld is niet alleen te zien in de CBR-cijfers, maar komt ook naar voren uit de verhalen van een aantal grotere rijscholen. Niettemin blijven er regio’s waar nog weinig verbetering te bespeuren valt. En negen weken wachten is weliswaar minder lang dan elf weken, maar nog steeds moeilijk te verkopen aan je klanten.

Worden de wachttijden al korter vergeleken met afgelopen zomer? Binnen de FAM, de brancheorganisatie voor de grotere rijscholen, zijn de meningen verdeeld. Bij een recente ledenvergadering kwamen ook de wachttijden aan de orde. Ongeveer fifty-fifty, schat FAM-voorzitter Ruud Rutten de verhoudingen in. “De helft zegt geen problemen meer te hebben, maar de andere helft is nog niet tevreden. Met name in Utrecht en in de Randstad is het nog steeds een drama”, zegt Rutten. Reserveringstermijnen van elf weken zijn daar geen uitzondering.

Extra capaciteit

Het laatste overzicht van de gemiddelde reserveringstermijn voor de praktijkexamens B vertoont een dalende trend voor de meeste locaties die de afgelopen periode een reserveringstermijn hadden van langer dan de afgesproken zeven weken. Daaruit blijkt dat er nog maar een klein aantal locaties is met pieken van tien weken, terwijl dat er begin augustus veel meer waren. Bovendien waren er toen uitschieters van dertien en veertien weken. Niettemin zeggen de overzichten niet alles, omdat het om weekgemiddelden gaat. Wat is de ervaring van de rijscholen zelf?

BAX Verkeersopleidingen in Waalwijk heeft nog steeds last van lange wachttijden, laat Henriëtte Bax weten. Tien weken wachten is niet ongebruikelijk. Het CBR zet geregeld extra capaciteit in en daarom is het zaak om goed op te letten of er al nieuwe plekken beschikbaar zijn. “We zitten de hele dag voor het scherm om die plaatsen te claimen. Dat kost heel veel tijd. Dat is gewoon zonde”, vindt Bax. Overigens gelden de lange wachttijden volgens haar niet alleen voor de auto-examens, maar ook voor de motor- en bromfietsexamens. Ze ziet duidelijk een seizoensinvloed. Vanaf het voorjaar wordt het druk. Veel leerlingen zijn in mei klaar met school en willen dan in de zomer examen doen. Dat is al jaren zo. Na de zomer verwacht Bax dat de drukte wel weer zal afnemen, maar dat neemt niet weg dat ze graag een structurele oplossing ziet.

Zomerpiek

Jack Dam van Verkeersschool Dam in Ede herkent die ontwikkeling. “Vroeger was er in de zomer juist een dip en kon ik mijn instructeurs gerust met vakantie sturen. Nu zijn er juist een flink aantal rijlessen in de zomer.” In tegenstelling tot Bax vindt hij de wachttijden nu heel acceptabel. “Wij hebben geen klachten meer.” Hij heeft de indruk dat de drukte van de afgelopen maanden groter was dan die van voorgaande jaren. Dat volgens hem door een combinatie van factoren, zoals de nascholing voor de Code 95 en de economische opleving, waardoor weer meer jongeren geld hebben voor rijlessen.

Ernest Alvares van Veronica Verkeersschool in Utrecht vindt dat de CBR-cijfers een vertekend beeld geven van de werkelijkheid. “Door op het laatste moment extra capaciteit in te zetten geeft het CBR een te positief beeld van de doorlooptijden.” Bovendien hebben de meeste rijscholen er volgens hen niet zo veel aan omdat hun planning al lang tevoren rond hebben. Hij heeft weinig begrip voor het feit dat het CBR er ondanks allerlei maatregelen nog niet in slaagt om de afgesproken reserveringstermijnen te halen. “Voor mij als ondernemer is dat onbegrijpelijk en onwerkbaar.” Het toont volgens hem aan het CBR een slecht beeld heeft van de dagelijkse praktijk van rijscholen.

Rek is er uit

Om zo min mogelijk last te hebben van de lange wachttijden in de regio kiest Veronica voor een andere aanpak. Alvares: “Onze leerlingen krijgen bij aanvang van de rijopleiding al een examendatum. Zo tackelen we de problemen. Dat betekent dat de rek er dan wel uit is. Als het CBR de wachttijden verder laat oplopen, krijgen we stilstand van lesauto’s.” Overigens staat het leerlingen natuurlijk altijd vrij om af te wijken van dit systeem, laat Alvares weten, en pas later in de opleiding een examendatum te kiezen. Ze worden wel gewaarschuwd wat dan de consequenties zijn, namelijk onvoorspelbare wachttijden.

In Twente ziet René Brünen van Verkeerscollege Brünen wel verbetering, al liggen de wachttijden nog altijd boven de zeven weken. In de zomer waren er pieken van tien en elf weken, nu gaat het om acht tot negen weken, laat hij weten. Het gaat dus de goede kant op, maar tevreden is Brünen nog niet. “Acht tot negen weken is best lang als je je dienstverlenend wilt opstellen tegenover je klanten.”

Goed plannen

FAM-voorzitter Rutten, die zelf in het zuiden van het land geen problemen meer ervaart, denkt dat goed vooruit plannen kan helpen om verstoppingen in het reserveringssysteem tegen te gaan. Reserveer tijdig een examen. Blijkt dat de kandidaat dan toch nog niet optimaal voorbereid is op het examen, plan dan de laatste weken nog wat extra lessen in. “Als alleen kandidaten op examen gaan, die er klaar voor zijn, zouden er geen wachttijden meer zijn”, stelt Rutten. “En dan komen we ook eindelijk eens van die gemiddelde slagingspercentages van rond de 50 procent af. Op middelbare scholen zou je bij de examens niet met zulke percentages aan kunnen komen.”

Het CBR zet op verschillende fronten in op bekorten van de wachttijden, zoals de bestaande examinatoren extra uren laten draaien, waardoor meer examencapaciteit beschikbaar komt. Verder zijn er al extra examinatoren aangetrokken. Ook volgend jaar blijft het CBR nieuwe examinatoren werven.

Niet afgenomen examens

In het Verenigd Koninkrijk, dat ook last heeft van lange wachttijden voor de rijexamens, probeert het Britse CBR daarnaast te voorkomen dat examens afgezegd worden. Daar gaat het om duizenden examens die jaarlijks niet door kunnen gaan omdat kandidaten te laat arriveren op een examen, niet de juiste papieren hebben of omdat er iets niet in de orde is met de lesauto. In Nederland biedt dat weinig soulaas, laat een woordvoerster van het CBR weten. Ongeveer 2 procent van de gereserveerde examens wordt niet afgenomen, om tal van redenen. Dat kandidaten niet de juiste papieren hebben, komt niet zo vaak voor. “Meestal komt het doordat de kandidaat niet op het examen is verschenen. Dat is vaak overmacht, bijvoorbeeld ziek zijn op de examendag, en dat kun je haast niet voorkomen.”

Lees ook:

Opnieuw overschrijdingen van de wachttijden voor rijexamens