Om ervoor te zorgen dat rijhulpsystemen daadwerkelijk bijdragen aan het verbeteren van de verkeersveiligheid, zijn maatregelen nodig. Ten eerste moet verkeersveiligheid voorop staan bij de ontwikkelingen van nieuwe systemen, ten tweede moeten automobilisten beter worden geïnformeerd over de mogelijkheden en beperkingen ervan – ook door de rijschool. Het zijn aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid.

De overheid heeft de ambitie om het aantal verkeersslachtoffers terug te brengen naar nul in 2050 en verwacht daarbij een belangrijke bijdrage van automatisering. Volgens de Onderzoeksraad kunnen rijhulpsystemen worden ingezet om veiligheidswinst te behalen, maar dan moet er meer worden gedaan dan nu het geval is.

Aanbevelingen

De verantwoordelijkheid om de veiligheid van ADAS te verbeteren ligt bij de fabrikanten, redeneert de Raad. Daarom bevelen zij de auto-industrie aan om verkeersveiligheid als beginsel te hebben bij het ontwikkelen van nieuwe systemen, en dus niet het mogelijke concurrerende voordeel. Europese wetgeving moet die omslag naar maatschappelijk verantwoord innoveren verplicht stellen.

Bovendien moeten automobilisten beter worden geïnformeerd over de mogelijkheden en beperkingen van ADAS. Dat is een taak voor autodealers, maar het moet ook ingepast worden in rijlessen en het rijexamen om zo nieuwe bestuurders te informeren.

Rol voor de rijschool

De huidige Europese wetgeving voor het rijexamen is strak voorgeschreven. Voor lidstaten is er weinig ruimte om het rijexamen zelf in te vullen. In de huidige opzet van het rijexamen dat wordt afgenomen door het CBR wordt niet getoetst op een juist gebruik van diverse rijhulpsystemen die aanwezig zijn in het voertuig. Over het algemeen wordt nieuwe technologie pas opgenomen in het rijexamen als het gemeengoed is.

Dat kan beter, vindt de Raad. Het CBR zou vragen over ADAS moeten opnemen in het theorie-examen. Vanwege de verschillen tussen ADAS in auto’s kan het gebruik bij het praktijkexamen nog niet verplicht worden gesteld.

Een knelpunt waar de Raad rekening mee houdt, is dat veel rijscholen niet beschikken over voertuigen die uitgerust zijn met ADAS én dat de voertuigen die het wel hebben vrijwel allemaal automaten zijn. Daardoor heeft de rijbewijsleerling bij slagen een rijbewijs waarmee niet in een handgeschakelde auto mag worden gereden.

De Raad uit zorgen over de bekwaamheid van rijinstructeurs op het gebied van ADAS. Samen met de SWOV en andere partijen doet het CBR onderzoek naar de toekomstige invulling van het gebruik van ADAS bij het rijexamen.

Verbeterpunten

Er zijn een hoop verbeterpunten als het aankomt op de invoering en toepassing van ADAS in het verkeer, concludeert de Raad. Allereerst zijn de systemen nog in ontwikkeling. Ook weten bestuurders vaak niet wat de systemen wel of niet kunnen, waardoor risicovolle situaties ontstaan. Fabrikanten houden bovendien te weinig rekening met de gebruikers van deze systemen. De eisen die de overheid aan auto’s stelt, sluiten niet goed aan bij de huidige generatie rijhulpsystemen en er wordt te weinig van ongevallen geleerd om de verkeersveiligheid van rijhulpsystemen te verbeteren. Nu bijsturen is daarom noodzaak, aldus de Raad.