rijles, rijexamen

Stress tijdens het rijexamen? Knijp even in je stuur

Foto voor eenmalig gebruik

Hoe ga je als leerling om met spanning voor het rijexamen? Bij de nieuwe cursus van DCTM, gegeven door Sjaak en Brenda de Coninck, leren leerlingen de negatieve stress om te zetten in positieve spanning. Hoewel de training gericht is op de examenkandidaat, is die minstens net zo interessant voor rijinstructeurs. De training geeft een kijkje in het hoofd van de leerling en welke gedachten daar allemaal rondspoken.

“Ik doe tijdens een examen ineens rare dingen die ik tijdens een les nooit doe”, zucht een van de deelnemers. Ze lacht er een beetje bij, maar eigenlijk is haar probleem niet gering: binnenkort gaat ze voor de vierde keer op voor het rijexamen. “Mensen hebben me al zo veel tips gegeven tegen de spanning. Tijdens het examen ben ik dan meer bezig met wat anderen tegen me gezegd hebben dan met het autorijden zelf”, vertelt ze tegen de groep cursisten. “En de gedachte ‘rustig blijven’ helpt al helemáál niet.”

‘Spanning hebben we nodig’

De deelneemster is een van de ongeveer vijftien leerlingen die, in sommige gevallen samen met hun rijinstructeur of een ouder, naar de locatie van ANWB-Rijopleider Kemp in Lelystad zijn gekomen. Daar geven Sjaak en Brenda de Coninck van DCTM in samenwerking met ANWB-Rijopleiding Kemp een training die speciaal ontwikkeld is voor rijbewijsleerlingen die problemen hebben met stress rond het rijexamen.

“Angst heb je nodig om alert te zijn”, legt Sjaak de Coninck uit. “Kennis over hoe angst werkt heb je nodig om jezelf rustig te houden. Die specifieke kennis heb je nu waarschijnlijk nog onvoldoende en daardoor heb je nog te weinig positieve examenervaringen opgedaan.” Hij stelt vervolgens een vraag aan de leerlingen: “Voor wie is het positieve spanning en voor wie negatieve?” Eén jongen steekt zijn vinger omhoog bij positief -hij gaat binnenkort op voor zijn eerste rijexamen- de rest antwoordt met negatief. “Ik weet niet goed waar ik op moet letten”, zegt een deelnemer. “Ik heb al een aantal keer examen gedaan, maar ik ben steeds op andere dingen gezakt. Dat maakt me onzeker.”

Sjaak de Coninck van DCTM tijdens de cursus in Lelystad

Gedachten accepteren

De Coninck introduceert het G-denken: een techniek die een negatief gevoel ombuigt naar een positief gevoel. Hij laat de leerlingen hun negatieve gedachten rond een examen op papier zetten. “Als je begint te accepteren dat die gedachten van jou zijn, dan is het veel makkelijker er iets aan te doen.” Brenda haakt hierop in “En schaam je absoluut niet voor die gedachten. Het is juist heel krachtig als je zegt dat je iets aan de spanning wilt doen.”

Vervolgens noteren de deelnemers het gevoel dat ze graag zouden ervaren tijdens het examen: rust, kalmte, alertheid en vertrouwen zijn hun meest voorkomende termen. “Ga nu eens na: als ik me inderdaad zo wil voelen, helpen de negatieve gedachten die ik heb opgeschreven om dat gevoel te bereiken?” De deelnemers moeten er bijna om lachen: de gedachten die ze hebben tijdens het examen en het gevoel dat ze zouden willen ervaren, liggen mijlenver uit elkaar.

Knijpen in het stuur

De Coninck laat hen vervolgens nadenken over een situatie waar ze zich volledig ontspannen bij voelen. “Als ik aan fietsen denk, dan ga ik me daar goed van voelen”, geeft hij als voorbeeld. Een van de deelnemers beschrijft hoe ontspannen ze zich voelt wanneer ze op haar scooter rijdt, onderweg naar haar beste vriendin. Een ander vertelt over een persoon waar hij rustig van wordt zodra hij aan haar denkt. De Coninck vraagt hen een kleur en een symbool te koppelen aan die gedachte. Dan komt de zogeheten ankertechniek naar voren: “Steek allemaal je armen naar voren en doe alsof je je stuur vasthoudt. Iedere keer als je spanning voelt, knijp je zachtjes in je stuur en dan denk je aan die kleur, dat symbool. Dan komt dat bijbehorende gevoel automatisch naar boven.”

Zo komen er nog meer manieren voorbij die de stress tijdens het examen moet verminderen. Toch kan een van de leerlingen haar prangende vraag niet voor zich houden: “Er schijnt ook een pilletje te zijn. Wat vinden jullie daarvan?” Sjaak en Brenda de Coninck zijn hier duidelijk in: “Ons advies is: niet doen. Het gevaar van zo’n pilletje is dat je niet alert genoeg bent. De technieken die we hebben besproken, komen uit jezelf en niet uit een pilletje.”

‘Het werd heel concreet’

“We kunnen hier op de terugweg mooi nog even over napraten”, zegt rijinstructrice Leonie Grave uit Bathmen. Ze heeft een van haar leerlingen meegenomen. “Voor mij is het goed om deze technieken nog even te herhalen. Ik kan ze zeker toepassen bij mijn leerlingen. Wel denk ik dat ze hiervoor open moeten staan.”

Haar leerling Michelle van de Pol is ervan overtuigd dat ze de geleerde technieken in de praktijk kan gaan brengen. Over een weekje heeft ze haar herexamen. “Ik vond het heel leerzaam. Vooral toen we het stuur moesten vastpakken. Ik voelde echt het effect, het werd heel concreet. Als dat al gebeurt tijdens zo’n cursus, moet het in de auto zeker lukken.”

De volgende training is op maandag 16 januari 2017, eveneens bij ANWB Rijopleiding Kemp in Lelystad. Omdat het momenteel nog om een pilot gaat, zijn er geen kosten verbonden aan de cursus. Voor meer informatie en aanmelden kan contact worden opgenomen met de rijschool: tel. 0320-218 080.

Bekijk ook: ‘Nieuwe training tegen stress voor rijexamen’

Wil je ook de nieuwsbrief van VerkeersPro ontvangen? Vul hier jouw e-mailadres in:

Onderwerpen: , ,

Auteur: Nadine Kieboom

Nadine Kieboom is de vaste journalist van RijschoolPro.nl

6 reacties op “Stress tijdens het rijexamen? Knijp even in je stuur”

Guno Ghazi|22.12.16|20:01

Sorry maar de oplossing zoals hier aangegeven,gaat er bij mij niet in.
Sterker nog,het zakken van een leerling,ligt niet per definitie aan de leerling,maar aan de examinator,die soms in mijn ogen te makkelijk laat zakken. Ja en natuurlijk kunnen ze het ”goed” bij elkaar praten waarom.
Ik respecteer alle examinatoren,maar er zitten personen erbij,waarvan ik dan denk,”dit kan ik nog veel beter”
Dus nee,zo een ”cursus” vind ik absoluut kinderachtig en overbodig.

Amptenaar|23.12.16|03:28

Als ik mijn leerlingen gewoon goed ga voorbereiden is er niks aan de hand. Als je rijopleiding niet goed is, krijg je leerlingen die spanning hebben en anders het wel krijgen. Als je zelf geen goed rijles geeft, krijg je zenuwen bij je leerlingen tijdens het rijexamen. Duidelijk zijn waar het in het verkeer om gaat, voorkomt dat je leerlingen de focus leggen op het rijexamen. Deze cursus is (weer) niet relevant.

Amptenaar|23.12.16|03:29

Meegaan in de spanningswereld van leerlingen vergroot zelfs de stress voor het rijexamen en het verlies van alertheid in het verkeer. Het CBR lacht zich rot. “in het stuur knijpen bij spanning”, ondertussen een auto van rechts volledig over het hoofd zien, omdat de focus op spanning ligt. Goed bezig Kemp Lelystad! En dan even voor onze Sjakie. Weet je wanneer mijn leerlingen in het stuur knijpen? Als ze een auto van rechts bijna missen en daarom geen tijd hebben om over spanning na te denken.

Kenny Willemsen|23.12.16|11:52

Wat een onzin verhaal is dit. leerlingen geven aan rust, kalmte, alertheid en vertrouwen. Dat hoor je mee te geven via je lessen en niet door in je stuur te knijpen en aan een kleur te denken. alertheid is weten waar je naar kijkt en wat je zoekt in het verkeer dat geeft vertrouwen in jezelf en rust en kalmte. je legt nu het probleem bij de leerling en geeft ze een verkeerde tool die zelfs spanningsverhogend werkt.

Ruud de Kok|12.01.17|19:43

Zin of onzin , de tijd zal het leren. Feit is dat ik een leerlinge heb gehad die 6x puur door examen stress gezakt was , ze kon rijden als een tierelier , maar tijdens examens stortte ze totaal in. Ze heeft de cursus gevolgd en was meteen positiever ingesteld , gevolg: 7e examen geslaagd.

Bart Rennen|08.01.19|21:34

Volgens mij begrijpen de zure reacties hierboven niet dat het gaat om hun relatie met de angsten en spanning te veranderen. Daarnaast zit er een stukje EMDR in verwerkt. En het verankeren van goede gevoelens tijdens een visualisatie in de auto. Ik ben een vent van 29 die morgen voor de 5e keer opgaat en buiten rijexames bokser en verkoper is. Maar alleen bij rijexames maak ik stomme fouten en ga ik malen.
Thanks voor het artikel die een poging doet tot helpen en tenminste wél bijdraagd.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.