Het CBR hanteert een zogenaamd zerotolerancebeleid als het om fraude tijdens theorie-examens gaat. Er wordt met camera’s en sweepers gewerkt en medewerkers krijgen training in documentherkenning en het onderscheppen van look-a-likes. Bij vermoedens van welke vorm van fraude dan ook, doet het CBR altijd aangifte. De boetes voor frauderen lopen op tot 500 euro, maar kandidaten kunnen ook worden veroordeeld en een strafblad krijgen, zo meldt het bureau.

“Iemand die geslaagd is voor het theorie- en praktijkexamen van het CBR, begrijpt de verkeersregels, heeft inzicht in het verkeer en herkent het gevaar. Daar moeten wij als samenleving van op aan kunnen”, zo stelt het bureau voor rijvaardigheidsbewijzen.

Sweeper

Sinds enkele jaren zijn zogenaamde ‘sweepers’ in gebruik om fraude met openstaande telefoonverbindingen op te sporen. De apparaten werden eerst mondjesmaat ingezet, maar zijn inmiddels volledig in gebruik. Ook zijn in veel examencentra lockers geplaatst waar kandidaten elektronische apparatuur, jassen en tassen kunnen opbergen.

Medewerkers worden getraind op het gebied van documentenherkenning en look-a-likes. “Dit gebeurt door middel van een documententraining die bijvoorbeeld de marechaussee ook krijgt.”

Examen

In de tweede helft van 2014 wordt daarnaast een nieuwe manier van afname van theorie-examens geïntroduceerd. De klassikale examens maken dan plaats voor individuele examens die achter een computer gemaakt worden. Kandidaten wordt spieken en het geven van hints lastig gemaakt. Ze maken hun examen immers apart en de volgorde van de vragen is voor iedere leerling anders.

Om fraude te voorkomen worden de examenvragen ook frequent gewisseld. Ongewenste voorspelbaarheid moet hiermee worden uitgesloten. “Kandidaten die zich goed hebben voorbereid en de materie kennen en snappen, hebben hier geen last van. Anderen dus wel”, zo geeft het CBR als motivatie. Het CBR geeft aan ook in de toekomst de vragen te blijven wisselen. “Met de ingebruikname van de nieuwe apparatuur zal dit efficiënter verlopen.

Vragen

De vragenbank van het CBR theorie-examen wordt ook regelmatig aangevuld en uitgebreid, zo laat het CBR weten. “De vragen zijn vernieuwd, de inhoud blijft hetzelfde.” De vragenbank voor de categorie A, AM en B bestaat dan ook uit een paar duizend vragen. “Kent iemand alle vragen en de antwoorden uit zijn hoofd, dan mag je er vanuit gaan dat hij de verkeersregels kent.”

Het CBR zegt steeds alert te zijn op ongewenste voorspelbaarheid. Bij de vaststelling van de vragen is altijd een college van in- en externe deskundigen is betrokken.

Aangifte

Bij het vermoeden van fraude doet het CBR altijd aangifte bij de politie. In de meeste gevallen komt de politie direct naar het examencentrum toe om de kandidaat te verhoren of mee te nemen naar het bureau.

De samenwerking tussen CBR met politie en het Openbaar Ministerie heeft in het verleden meerdere keren geleid tot geldboetes tot 500 euro en veroordelingen tot taakstraffen voor fraudeurs, zo wordt gesteld. De fraudeur mag vervolgens drie maanden lang geen examen doen en moet voor het eerstvolgende theorie-examen op uitnodiging van het CBR een persoonlijk gesprek aangaan. Ook in de vernieuwde theoriezalen zullen de huidige detectiemethoden worden toegepast, zo laat het CBR weten. De gedragscode en sancties blijven dan ook ongewijzigd.

Praktijk

Zolang een kandidaat nog geen praktijkexamen heeft gedaan op het moment dat de fraude wordt geconstateerd, wordt het theorie-examen direct ongeldig verklaard. Het kan ook zo zijn dat de fraude pas later wordt vastgesteld aan de hand van bijvoorbeeld camerabeelden. Is de fraudeur ondertussen al geslaagd voor zijn praktijkexamen, dan heeft hij volgens het CBR laten zien dat hij de regels inmiddels voldoende kent om veilig aan het verkeer te kunnen deelnemen.

“Wij hebben een aantal examenkandidaten die verdacht werden van fraude onderzocht. Er werd geen bewijs tegen ze gevonden, maar opvallend is dat zij meerdere keren voor hun praktijkexamen zakten. Na vier keer zakken, komen kandidaten bij ‘nader onderzoek’ terecht. Als ze gewoon hadden geleerd voor hun theorie-examen, waren ze waarschijnlijk een stuk goedkoper uit geweest”, zo laat een CBR-woordvoerder weten.

Signalen

Het CBR zegt alle signalen over fraude serieus te nemen. “We stellen ons op de hoogte van opleidingsprogramma’s en de lesmethodes van opleiders waar deze signalen over binnenkomen. Maar tot op dit moment heeft het CBR uit onderzoeken geen activiteiten waargenomen die aan te merken zijn als strafbare feiten.”

Volgens het bureau voor rijvaardigheidbewijzen is het ICT-systeem zodanig ingericht, dat de examens willekeurig en zonder persoonlijke tussenkomst van CBR-medewerkers gestart worden. Van tevoren is dus niet bekend welk examen getoond wordt en de examens kunnen niet door een medewerker in de examenzaal beïnvloed worden.

Fraude

De Haagse recherche hield eerder deze week drie personen aan op verdenking van oplichting en grootschalige fraude met theorie-examens. Zij worden daarnaast verdacht van het witwassen van geld. Het CBR heeft ook bij deze zaak een actieve rol gespeeld.