De rijschoolbranche moet niet wachten tot de rij-revolutie komt, maar met de evolutie zelf beginnen. Zo houden we de controle en veranderen we, voordat we daartoe gedwongen worden. Dat is de boodschap die Chris Verstappen van theorieleermiddelenleverancier Verjo vanuit het Duitse rijscholencongres in Berlijn mee naar huis nam. “Dat rijinstructeurs een cruciale rol gaan spelen bij het om leren gaan met de nieuwste technieken in de moderne auto, dat wordt door de Duitse minister van Verkeer al onderkend. Van een dergelijk compliment kunnen we in Nederland alleen maar dromen”, zo schrijft hij in zijn column voor VerkeersPro.

Lees hieronder zijn column:

“Verander voordat je gedwongen wordt te veranderen.” Dat is de lijfspreuk van een van de meest bijzondere zakenmensen die ik ken, namelijk van Jack Welsh, oud CEO General Electric en een voorbeeld voor mij. Welsh bedoelt hiermee dat het voor elk bedrijf, maar ook iedere persoon belangrijk is om zich te ontwikkelen en te innoveren. Doe je dit niet, dan zul je door de concurrentie of door de techniek worden ingehaald. Als we naar de rijschoolwereld kijken dan lijkt het idee te heersen dat die vlieger in onze branche niet opgaat. Dit was echter ook in de taxi-wereld het geval. En kijk wat daar nu gebeurt met de introductie van UberPop.

Rijschoolbranche

Met meer dan 1.800 mede-bezoekers en ruim 70 standhouders was ik in november in Berlijn op de grootste vakbeurs van Europa op rijschoolgebied aanwezig. Thema van het congres was de toekomstige uitdagingen en kansen voor rijscholen en de manier waarop de rijschoolwereld mee vorm kan geven aan de veranderingen zoals het autonoom rijden. Dat onderwerp liep dan ook als rode draad door alle workshops heen en ook de standhouders haakten hierop in met hun beeld van de toekomst.

De laatste tijd probeer ik mijn ervaringen die ik opdeed te gebruiken om een beeld te krijgen van de toekomst voor rijscholen in Nederland. Met name peins ik dan over de gevolgen die het autonoom rijden voor de rijschoolwereld zal hebben. Een uitdaging met kansen of een destructieve ontwikkeling? Steeds kom ik dan terug op de lijfspreuk van Jack Welsh.

Auto

Mercedes liet tijdens de vakbeurs bijvoorbeeld haar nieuwe simulator zien, die rond de S-klasse is gebouwd. Hij werd speciaal ingevlogen vanuit Tokyo en ging na Berlijn meteen door richting Amerika. Ik heb in deze simulator mogen rijden, wat een belevenis op zich was. Duidelijk is dat autofabrikanten al heel veel kunnen en al klaar zijn voor autonoom rijden. Voorlopig zal de bestuurder cruciaal blijven, maar langzaam meer de taak krijgen die een piloot in de luchtvaart heeft. Het probleem zal alleen het aanpassen van de wetten zijn. Er zullen bijvoorbeeld internationale afspraken moeten komen. Een lastige klus voor wetgevers.

Dankzij het autonoom rijden-verhaal van Google is veel in beweging gezet. De vraag of het vak van rijinstructeur nog toekomst heeft bijvoorbeeld, is opgerezen. Op die vraag geef ik als antwoord volmondig ‘ja’! Maar wel zullen we open moeten staan voor aanpassingen en het leren van nieuwe vaardigheden. Want als je in de Mercedes-simulator rijdt, krijg je een goed beeld van wat er van een instructeur en bestuurder in de toekomst verwacht gaat worden. Vele basishandelingen zullen eenvoudiger of zelfs overbodig worden. Maar nieuwe hulpsystemen moeten wel bediend en toegepast kunnen worden.

Bestuurder

Voor ervaren bestuurders gaat het lastig worden en voor beginnende bestuurders zal het zeker niet gemakkelijker zijn. Kijk ter illustratie maar naar cruisecontrol. Veel bestuurders ervaren het gebruik ervan als lastig, áls ze er al gebruik van willen maken. Het bedienen ervan is door de gebruiker zelf te leren, maar het op een juiste manier gebruiken van de functie is een ander verhaal.

De rijinstructeur zal, ook in Nederland, een belangrijke bijdrage moeten gaan leveren om beginnende bestuurders nieuwe functies goed aan te gaan leren. Dus laten we deze handschoen als rijschoolbranche oppakken en beginnen met de rij-evolutie en niet afwachten tot het opeens gebeurd is en we achter de feiten aan lopen. Hiermee houden we controle over wat en wanneer gebeurt en hoeven we niet bang te zijn voor UberPop-achtige taferelen in de rijschoolbranche.

Rijschool

We kunnen al beginnen met het oefenen met het juist gebruiken van allerlei veiligheidshulpmiddelen die autofabrikanten in auto’s bouwen. Lane Departure Warning , Collison Warning, Driver Alert, cruisecontrol, Blind Spot Info-Systems, Park Assist en Keep Distance bijvoorbeeld. Dan sluiten ook wij in Nederland aan bij de auto-evolutie en starten wij de rij-revolutie in Nederland.

Er zijn al rijinstructeurs die een juist gebruik van cruisecontrol in hun opleidingen meenemen. Maar doordat het geen verplicht onderdeel voor het examen is, is het vaak lastig om dit mee te nemen. Immers leerlingen denken meestal alleen aan korte termijn: wat kost het.

Congres

Dat het vraagstuk rond de ‘moderne rijinstructie’ in Duitsland als belangrijk wordt gezien, bleek wel uit het feit dat veel topambtenaren, wetenschappers en diverse politici tijdens het rijschoolcongres aanwezig waren. Ze zochten het gesprek en de discussie op met de vele bezoekers. Ook ik heb mogen discussiëren en ben onder de indruk van de passie en kwaliteit van de gemiddelde Duitse rijinstructeur. We kwamen overigens zo nu en dan ook een Nederlands gezicht tegen. Zo waren Wouter Eijkelenkamp en Hans Schaap van softwareleverancier Dation het hele weekend aanwezig om zich op de hoogte te laten brengen van de laatste ontwikkelingen op rijschoolgebied.

Het was niet alleen de animo vanuit rijinstructeurs en branchepartijen voor de beurs die aangaf hoezeer het vak van rijinstructeur in Duitsland serieus wordt genomen. Het was de Duitse minister van Verkeer en Infrastructuur, Alexander Dobrindt, die voor mij duidelijk maakte dat er bij onze buren veel meer respect heerst voor hetgeen de rijschoolbranche voor de maatschappij betekent. Dit bleek onder meer uit de toespraak die hij hield aan het begin van het congres.

Politici

“Rijinstructeurs hebben aantoonbaar bijgedragen aan het verlagen van de verkeersongevalcijfers van beginnende bestuurders. Al vanaf 1991 zijn de rijscholen en hun medewerkers hier zeer consequent mee bezig met prachtige resultaten als gevolg. De rijinstructeurs zijn niet alleen belangrijk om de beginnende bestuurders op te leiden, maar zullen in de toekomst ook een cruciale rol spelen om zowel beginnende als ervaren bestuurders op een juiste manier te leren omgaan met de nieuwste technieken in de moderne auto”, zo sprak de Duitse minister.

Dit is een compliment waar wij als rijschoolbranche in Nederland alleen maar van kunnen dromen. Dat de rijscholen en rijinstructeurs als cruciaal gezien worden om de volgende stap in mobiliteit te helpen realiseren, zie ik in Nederland niet snel gebeuren. In ogen van velen hebben wij daarvoor niet de kennis en vaardigheden.

Berlijn

In Berlijn werd het in mijn ogen duidelijk dat er ook in Nederland hogere eisen aan het aanvangsniveau van kandidaat-rijinstructeurs gesteld moeten worden. Dat niet iedereen geschikt is voor het vak van rijinstructeur, zal geen verdere uitleg nodig hebben. De beroepsgroep gaf in de Duitse hoofdstad duidelijk aan: wij willen dat nieuwe collega’s nog beter tot vakmannen worden opgeleid. Met name de didactische vaardigheden moeten verder omhoog. Dat is in Duitsland overigens al aan de hand. Dit komt ook de huidige generatie rijinstructeurs ten goede. Daarnaast is het handig dat wij allen ons gaan voorbereiden op de nieuwe kansen en uitdagingen die de ontwikkelingen van de moderne auto mogelijk gaan maken.

Natuurlijk is in Duitsland een wet ook niet zomaar aangepast. Ze willen er wel echt voor gaan om de verkeersveiligheid fors te verbeteren, nu en in de toekomst, zo bleek tijdens het congres. Daarom wordt daar vanuit de politiek bijvoorbeeld geld vrijgemaakt om projecten te starten die de rijschoolwereld helpen om zich op de toekomst voor te bereiden.

WRM

Helaas lijkt voor de verbetering van de verkeersveiligheid, die de Duitse politiek voor ogen heeft, vooralsnog te weinig internationaal draagvlak te bestaan. In Duitsland was uitgangspunt van alle discussies ‘Er is maar één wet die niet veranderd kan worden en dat is de Natuurwet’. Voor de Nederlandse overheid geldt: iedere wet kan aangepast worden, behalve de WRM.

Chris Verstappen, directeur van verkeersleermiddelenleverancier Verjo