‘Verkeersveiligheid is te belangrijk voor marktwerking bij theorieles’
Zolang marktwerking in de rijschoolbranche voor verkeersveiligheid gaat, zal er weinig veranderen aan de slechte theoriekennis van beginnende bestuurders. Spoedopleiders voor het theorie-examen leiden niet op maar stampen in het korte termijngeheugen, en rijscholen moéten mee in die marktwerking om hun hoofd boven water te houden. Tijd voor de politiek om actie te ondernemen. Dat schrijft Chris Verstappen van theorie-uitgever Verjo in zijn column voor VerkeersPro.
COLUMN – Ik stel mezelf de laatste tijd steeds vaker die vraag. Wie is er bang voor het theorie-examen? Het lijkt wel alsof iedereen er bang voor is geworden. Je moet immers slagen, ook al heb je er niets voor gedaan. Studeren is totaal niet meer belangrijk, want ik heb het recht op slagen. Ik kwam recent in India een mooi citaat tegen van Gandhi over het nut van leren en het belang van de docent hierbinnen:
Gandhi (vrij vertaald):
“Veel mensen hebben geen idee wat leren werkelijk inhoudt. We waarderen educatie op dezelfde manier als kleren kopen in een webwinkel. We willen alleen het minimum uitgeven dat nodig is om te slagen. Vaak is er geen aandacht meer voor het waarom, terwijl het de uitdaging van de docent moet zijn om dit over te brengen. Ook blijvende kennis is niet belangrijk, als we maar geslaagd zijn. Educatie mag niet eindigen als een marktplaats. Daarvoor is het te belangrijk.
Zonder rijscholen geen verkeersveiligheid
In mijn ogen is verkeerseducatie de basis van verkeersveiligheid. De Duitse minister Dobrindt stelde in 2014 duidelijk: zonder rijscholen geen verkeersveiligheid. Hij was blij met de inzet van de rijscholen en zag een belangrijke taak voor ze weggelegd rond autonomous driving. Tsja, kom daar maar eens aan in Nederland.
Leerlingen kiezen nu eenmaal de weg van de minste weerstand. Ze hebben alleen aandacht voor het slagen. En laten we eerlijk zijn: wij deden het niet anders toen we jong waren. Het is de taak van de docent om de leerling het belang en nut van kennis te laten ervaren door de stof met passie over te brengen. Maar het geven van theorieles werd in de loop van de tijd steeds minder chique, omdat online toch alles zou gaan oplossen. Rijscholen moesten met theorieles stoppen omdat er geen behoefte aan zou zijn.
Vergeetsnelheid
Maar was dit wel waar? Langzaam kwamen allerlei opleiders die alléén maar ’theorieles’ geven. Ze maken gebruik van het principe ‘vergeetsnelheid voor zijn’ (80 procent van de lesstof vergeet je binnen 24 uur na de les). De truc is om de leerling zo snel mogelijk het CBR-examenlokaal in te krijgen. Natuurlijk helpt het als je de vragen van het CBR kent, plaatjes laat oefenen en vreemde ezelsbruggetjes gebruikt om een leerling maar het goede antwoord te laten geven. De laatste jaren hoor je bijvoorbeeld tips als:
Komt er een rode auto van rechts, dan moet je hem voor laten gaan. Dus een blauw voertuig niet.
Als ik dit soort regels hoor denk ik alleen maar: er komt straks in de praktijk een kind op een fiets van rechts met een blauwe jas. Tsja….
Deze techniek is wat kandidaten nu willen, want dan slagen ze immers gegarandeerd binnen één dag. Na zes uur kennen ze allemaal veilig en verantwoord de verkeersregels en slagen ze bij het CBR. Kortom; een theorieboek van ruim 250 bladzijden eigen maken in zes uur. Wow! Hier kunnen alle scholen nog eens iets van leren. Ik hoop echt dat het ministerie van Onderwijs dit gaat gebruiken, wat een bezuiniging. Iedereen kan naar de universiteit en binnen een jaar Doctorandus worden. Ehh…
Het is duidelijk dat deze tips niet werken op de examens en zeker niet in de praktijk. Toch blijven ze steeds opduiken. Voor iedereen die voor verkeersveiligheid gaat, is het niet te begrijpen dat er trainers zijn die dergelijke tips bedenken en mogen uitleggen aan kandidaten.
Bloed, zweet en tranen
Ik betwijfel of kandidaten na zo’n spoedtraining echt de verkeersregels kennen. Natuurlijk is niet alles verkeerd, maar goede kennisborging in het lange termijngeheugen is cruciaal. Helaas is kennis eigen maken en ook nog weten na een week niet zo eenvoudig als soms beloofd wordt. Het kost bloed, zweet en tranen om het juiste niveau te bereiken. Helaas is die boodschap richting kandidaten niet populair.
Als er niets gebeurt, zal het opleiden om alleen te kunnen slagen steeds erger worden. Gelukkig wordt er binnen de rijschoolbranche veel gesproken over dit onderwerp. Zonder de juiste randvoorwaarden is het echter voor een rijschool onmogelijk om een verandering bij de leerlingen en hun ouders te realiseren.
Wettelijke kaders
Op wat een kandidaat moet kennen, heeft de branche geen invloed. Het ligt in wetgeving vast wat een kandidaat minimaal moet kennen. Het gaat al lang niet alleen meer over de verkeersregels. Steeds belangrijker wordt de kennis over de verkeerstaak, oftewel: een beginnende bestuurder moet zich bewust zijn van de invloed van zijn gedrag op de maatschappij (de hogere orde-vaardigheden uit de GDE-matrix) en dus het juiste gedrag kunnen kiezen op korte en lange termijn. Dit wordt getoetst met behulp van ‘bewustwordingsvragen’. Helaas voor de kandidaat wordt het verkeer en de maatschappij snel steeds ingewikkelder op dit gebied en moet hij dus veel meer weten dan vroeger.
Een kandidaat die zich op de juiste manier voorbereidt, heeft een hoge kans op slagen voor het theorie-examen. De kandidaat zal hiervoor de theorie wel serieus moeten nemen en voldoende tijd investeren in echt leren. Omdat iedereen in een ander tempo leert, is maatwerk door een vakdeskundige hierbij noodzakelijk. In de meeste EU-landen worden daarom strenge eisen gesteld rond het geven van theorieles. Een minimaal aantal uur theorieles (geen trainingen maar uitleg) en hoge eisen aan docenten en rijscholen. In Nederland lijkt het echter alleen van belang dat er marktwerking is met slagingsgarantie.
Stop slagingsgaranties
Wat kunnen we hier als rijschoolbranche aan doen? Allereerst bij onszelf beginnen en afvragen wat we zelf willen. Dat is natuurlijk een moeilijke vraag als je als ondernemer hard moet knokken in een markt waar te veel aanbieders en online marketeers zijn. Ik ben ervan overtuigd dat de meeste rijinstructeurs veel vakliefde hebben en dat ook heel graag zouden willen overdragen aan hun leerlingen, maar de druk van deze online marketeers is erg groot.
Maar als branche kunnen we wel stoppen met slagingsgaranties. Met slagingsgaranties geven we een compleet verkeerd signaal af. Immers: bij een examen is er altijd een kans om te zakken. Als een kandidaat gezakt is, dan blijken de voorwaarden van een slagingsgarantie dusdanig te zijn dat een kandidaat hieraan bijna nooit kan voldoen.
Politiek signaal
Voordat er iets kan veranderen, moet er echter vanuit de politiek een duidelijk signaal komen dat verkeersveiligheid serieus wordt genomen. Zij zullen de randvoorwaarden moeten vaststellen. Op dit moment heb ik niet het idee dat het een belangrijk onderwerp is. Te vaak hoor ik: we hebben het de afgelopen decennia zo goed gedaan. De daling is spectaculair.
Puur statistisch is dat niet te ontkennen. Elk verkeersslachtoffer blijft er echter één te veel. Of, zoals de Vlaamse minister van Mobiliteit Ben Weyts zegt: ‘400 verkeersdoden zijn een schande voor het land!’
Ik ben benieuwd wat de lijfspreuk van Nederland is ten aanzien van 570 verkeersdoden?
Chris Verstappen, directeur van theorieboeken-uitgever Verjo
Lees ook: Uurtje leren voor theorie-examen is verleden tijd
U las zojuist één van de gratis premium artikelen.
Wilt u onbeperkt lezen? Sluit nu een actie abonnement af en krijg onbeperkt toegang tot vakinformatie over de rijschoolbranche.
Voor slechts € 6,50 per maand heeft u toegang tot alle artikelen.
Bent u al abonnee?
Uit het hart gegrepen en absoluut waar. In de praktijk blijken deze leerlingen de regels niet te kennen of te kunnen toepassen. Maar de theorie is binnen….
@rijbewijshuis Inderdaad dit is een heel goed artikel. In het andere artikel(Gevaarherkenning bij theorie-examen) wordt dit ook nog aangehaald door dhr van Neck. Verkeersveiligheid is te belangrijk voor marktwerking geldt zeker ook voor de praktijk.Er wordt hier gesproken over lage en hoge orde vaardigheden en daar wil ik graag even ter verduidelijking op in gaan.De lage orde vaardigheden zijn onthouden, begrijpen en toepassen. De hoge orde vaardigheden zijn analyseren, evalueren en creëren.
Momenteel is de rijinstructie onderverdeeld in fases, voertuigbeheersing, kijktechniek, informatieverwerking, gevaarherkenning en doorgroei naar CBR examen. In de rijles komen de lage orde vaardigheden genoeg voor automatisering aan bod. Daarnaast maakt men een begin met analyseren (1st hoge orde vaardigheid) Bij de CBR examennorm wordt deze vaardigheid getoetst terwijl de rijbewijsleerling dit vaak nog niet beheerst vandaar de lage slagingspercentages. Dit is niet de schuld van de instructeur.
Na het behalen van het examen moet de beginnend bestuurder ervaring op te doen(bepaald aantal gereden km) en zo de de hoge orde vaardigheden zich zelf eigen te maken om ervaren bestuurder te worden. Het lijkt daarom logisch om in het kader van de verkeersveiligheid, de rijlessen zo vorm te gaan geven dat de hoge orde vaardigheden binnen de rijlessen aan bod gaan komen. Hierdoor gaan de kwaliteit, de slagingspercentages en de verkeersveiligheid omhoog. Het rijonderwijs is hier al mee uitgerust.
Ik ben er van overtuigd dat een goede 1 dag autotheorie beter is dan leren uit zo’n boekje van Verjo. We hebben het niet over een rode jas, maar echte theorie! De mensen die op cursus komen hebben er vaak al heel wat voor gedaan( theorieles,CD-Rom,theorieboekjes) en toch zaken ze iedere keer weer. Voor hen is zo’n 1 dags cursus een uitkomst. Niet voor niets is het slagingspercentage veel hoger dan van diegene die uit een theorieboekje leren. Of ligt jaloezie hier op de loer?
1 dags cursus zonder enige voorbereiding is hetzelfde als het leren van idioom.
Dinsdag stampen, woensdag toets, donderdag de helft al vergeten.
Maar de instructeur spijkert wel bij. Geen enkel probleem.
Als we in Nederland echt waarde gaan hechten aan het kennen van de regels en deze kunnen toepassen, dan moet het theorie gedeelte in 2 delen opgesplitst te worden.
Deel 1: Verplicht halen voor aanvang van je rijlessen en maximaal 3 maanden geldig.
Deel2: Verplicht halen tijdens je rijlessen ,maar voor je examen. Liefst in combinatie met een TTT.
CBR miet dan zijn tarieven voor de TTT wel naar beneden doen, om dit aantrekkelijk en rendabel te houden voor rijscholen.
Deel2: Verplicht halen tijdens je rijlessen ,maar voor je examen. Liefst in combinatie met een TTT.
CBR miet dan zijn tarieven voor de TTT wel naar beneden doen, om dit aantrekkelijk en rendabel te houden voor rijscholen.
Ze nemen de theorie dan veel serieuzer, want het is een terugkomend iets.
We werken veelal met jong-volwassenen en die moeten geholpen worden hun eigen verantwoordelijkheid hierin te nemen.
De leerling moet leren voor zijn theorie, en geen trucjes. dit betekend dat de begrippen geleerd moeten worden en met die begrippen ga je de puzzeltjes oplossen.
De leerstof moet duidelijk zijn en niet in Jip en Janneke taal. zelf leren. de lesstof doornemen en als ondersteuning naar het leslokaal. dit is de ideale recept, en tijden de klassikale ondersteuning kan je als instructeur ook de attitude vormen van de aankomend bestuurders. Moet je wel natuurlijk wel didactisch vaardig zijn!
Er is een simpele methode om gesjoemel te voorkomen haal de abc vragen er uit en geef aan wie mag het eerst of het laatst dan moet je de regels beheersen ,wanneer kun je een veilige chauffeur worden alleen als je de regels kent , de borden en de uitzonderingen .
Als theorie docent wil ik op de manier die door sommige opleiders toegepast worden met truckjes etc geen theorie lessen geven .
Peter Burger
@ Hannie De Bruin Bartlema Jij snapt er dus helemaal niets van! Jij preekt voor eigen parochie, gezien je foto’s op Facebook met je geslaagde 1 dag theorie klasje! Jij moet je als opleider dood schamen dat je dit soort lessen aanbied! Lever je WRM bevoegdheids pas maar in, je bent een smet op het instructeursvak, je gaat alleen maar voor het slagingspercentage, en niet voor de verkeersveiligheid.
Robert is jaloers op onze omzet
Zolang een leerling zelf zijn theorie examen kan aanvragen via mijn.cbr.nl zal deze simpelweg via internet examens kunnen blijven maken en “het een keertje proberen” bij het CBR.
Als er écht iets aan veranderd zou moeten worden, dan zou het wettelijk verplicht moeten worden om na het doorlopen van een verplicht aantal theorielessen bij de rijschool, dat enkel de rijschool het examen mag aanvragen, maar pas nadat de verplichte lessen zijn gecontroleerd. EN DAN PAS THEORIE-EXAMEN MOGEN DOEN!!!
“…jaloers op omzet”.
Geeft direct aan waarom deze persoon dit werk is gaan doen. Vanwege de liefde. Niet voor het werk, maar het geld.
En dan iemand die alleen maar denkt in het slagingspercentage, en niet aan in hoeverre de stof een week na het slagen (dat voor haar prio heeft klaarblijkelijk) nog aanwezig is…
Ik gok dat menig praktijkcollega wel eens zucht om een leerling die zo’n flitscursus succesvol heeft afgerond. Niet iedereen beseft waaróm theorie een must is. Opleider noch leerling.