Per 11 mei is het verbod op rijles opgeheven. Toch start slechts de helft van de rijscholen direct de praktijklessen weer op. Degenen die vandaag weer aan de slag zijn, doen dat vaak met een mondkapje op. Het blijkt uit een enquête van RijschoolPro onder bijna 700 instructeurs.

Er heerst nog volop twijfel onder rijinstructeurs over het wel of niet hervatten van de praktijklessen. Iets meer dan de helft van de ongeveer 8.000 rijscholen in Nederland is vandaag van start gegaan, 56 procent om precies te zijn. Nog eens 17 procent zegt in de loop van deze week weer te gaan lessen. 10 procent geeft aan wel te willen starten, maar een langere aanlooptijd nodig te hebben. Een op de tien rijscholen vindt herstarten te risicovol en houdt de deuren dicht.

De enquête van RijschoolPro werd door bijna 700 mensen ingevuld. Het merendeel van de respondenten is zelfstandig instructeur, namelijk 78 procent. De rest heeft een bedrijf met 1 tot 10 medewerkers (15 procent) of 11 tot 100 medewerkers (6 procent). Bijna alle respondenten geven les in de auto, maar ook rijscholen voor andere rijbewijzen zoals de motor, vrachtwagen en bus zijn goed vertegenwoordigd.

‘Te risicovol’

In de enquête geeft één op de tien rijscholen aan niet te willen starten met praktijklessen. Verreweg de meeste thuisblijvers zegt het te risicovol te vinden om nu te starten. “Het coronavirus is nog niet weg”, zeggen zij.

Van de rijscholen die gesloten blijven, geeft 22 procent aan zelf in de risicogroep te vallen en praktijklessen niet aan te durven. Anderen willen eerst ‘meer zekerheid’ of vinden de voorbereidingstijd te kort. Ook worden er huishoudelijke bezwaren opgegeven, zoals de zorg voor de kinderen die nog niet fulltime naar school gaan. Een thuisblijver schrijft: “De situatie is nog hetzelfde. De nu genomen maatregelen zijn er enkel op gericht verspreiding van het virus te voorkomen en beschermen op geen enkele wijze de instructeur.”

Proefkonijn

Niet iedereen die de enquête heeft ingevuld staat zelf voor de keuze om wel of niet weer te gaan lessen. Iemand in loondienst schrijft: “Ik vind het met dit protocol vol tegenstrijdigheden onverantwoord om te gaan rijden. Mijn werkgever wil dat ik maandag weer gelijk negen uur in de auto zit. Ik heb daarop vandaag na acht jaar bij de rijschool ontslag genomen. Jammer dat het zo moet, maar ik kies voor de gezondheid van mij en mijn gezin.”

Iemand anders wil eerst de incubatietijd van twee weken afwachten: “Het is hollen of stilstaan! Eerst liggen we beslist tot minimaal 20 mei stil en dan, out of the blue, na drie werkdagen moeten we weer in de lesauto klimmen met een waslijst aan do’s en don’ts. (…) En dan zijn mondkapjes nota bene niet verplicht gesteld, terwijl dat naar alle waarschijnlijkheid straks bij de herstart door het CBR, wel een eis zal zijn. Dus ik voel me eigenlijk een beetje een proefkonijn. Ik wacht die eerste twee weken, de duur van de incubatietijd, even lekker zoveel mogelijk thuis af.”

Mondkapje op

Om veilig te herstarten hebben de brancheverenigingen gezamenlijk een veiligheidsprotocol opgesteld. In dat protocol staat onder meer dat een mondkapje niet nodig is. Wel moet op voorhand triage plaatsvinden en het lesvoertuig moet tussen de lessen door doorgelucht en gedesinfecteerd worden. Een kwart van de instructeurs die vandaag lest, doet dat echter wel met een mondkapje op. Ook wordt aan leerlingen gevraagd een mondkapje te dragen. 81 procent van de herstarters desinfecteert het lesvoertuig tussen de lessen door en de helft van de respondenten laat de auto minimaal tien minuten doorluchten.

Triage

Vanuit de overheid is een aantal voorwaardes opgesteld voor het uitoefenen van contactberoepen. Zo is het verplicht om een afspraak te maken, een voorwaarde waar in de rijschoolsector gemakkelijk aan wordt voldaan. Ook moet er vooraf een zogeheten triage plaatsvinden, ofwel: de rijschool moet checken of een leerling gezondheidsklachten heeft. In de enquête geeft 92 procent aan deze vragen te gaan stellen.

Niet iedereen ziet het nut in van de triage vooraf. “Het is waanzin”, schrijft iemand in de toelichting. “De mensen die tijdens deze hele crisis zich het minst aangetrokken hebben van alle maatregelen, zijn de mensen die wij in de auto krijgen. Die leerlingen willen gewoon lessen en die moeten wij op hun blauwe ogen vertrouwen dat ze zich verantwoordelijk hebben gedragen en naar waarheid antwoord gegeven hebben op de controlevragen. Doordat ons beroep weer vrijgeven is, voel ik mijzelf genoodzaakt om weer te beginnen met lesgeven, tegen alle regels, gevoelens en gedachten in. Dit is niet ok.”

Thuisbrengen en ophalen

Een belangrijke voorwaarde die vanuit de overheid wordt gesteld is dat er ‘waar mogelijk’ afstand wordt gehouden. Het is daarom niet wenselijk om twee leerlingen bij elkaar in de auto te plaatsen, ook dat is terug te vinden in het protocol van de brancheverenigingen. Driekwart van de sector kan zich daarin vinden en zegt niet langer te gaan ‘taxirijden’, ofwel met een leerling in de auto de ander ophalen of thuisbrengen.

Een derde van de respondenten geeft aan het volledige veiligheidsprotocol zoals opgesteld door de gezamenlijke brancheverenigingen te gaan volgen.

Lesprijs

De extra tijd en kosten die gemaakt worden vanwege het doorluchten, gebruik van schoonmaakmiddelen, mondkapjes en niet langer taxirijden blijken geen of slechts minimaal redenen om een hoger bedrag te vragen voor 60 minuten rijles. De gemiddelde verhoging komt uit op één euro.

Steunmaatregelen blijven gelden

Het verbod op rijles is dan wel opgeheven per 11 mei, dat betekent echter niet dat de steunmaatregelen ook per deze datum stoppen. Navraag bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid leert dat de leidende voorwaarde van de NOW, waarbij een deel van de loonkosten wordt overgenomen, draait om omzetverlies vanwege het coronavirus. En vanwege de opstartfase en de voorzorgsmaatregelen zal de omzet niet direct op het vertrouwde niveau zitten.

De TOZO-regeling voor zelfstandigen geldt in eerste instantie tot 1 juni. Het is waarschijnlijk dat deze daarna niet wordt verlengd voor zelfstandigen met een beroep wat gewoon mag worden uitgeoefend. Daarover wordt later deze week meer duidelijk.

De TOGS, ofwel de gift van 4000 euro voor vaste lasten, staat eveneens los van de startdatum voor contactberoepen.

Nog niet op volle kracht

Een rondgang langs de brancheverenigingen levert het volgende op: de veertig rijscholen die zijn aangesloten bij de FAM zijn vandaag allemaal aan de slag gegaan. “Nog niet op volle kracht, we zitten in de opstartfase, maar we gaan weer beginnen”, zegt voorzitter Ruud Rutten.

De Vereniging Rijschool Belang heeft 530 aangesloten rijscholen. Het merendeel van de leden zou weer de weg zijn opgegaan. VRB-voorzitter Jos van Zuylen: “Ik durf dat niet in percentages aan te geven, maar ik heb de indruk dat het grootste gedeelte weer begonnen is met de lessen. Dat zeg ik op basis van leden die ik gesproken heb. Een kleiner gedeelte vindt het nog te vroeg en is terughoudend, blijkt uit enkele mails die we hebben gekregen of uit uitlatingen op sociale media.”

Foto: Opweg Verkeersopleidingen heeft samen met CSD een pakket voor rijscholen samengesteld, bestaand uit 100 mondkapjes, 1 hygiëne spray en een tube desinfecterende handgel. 

Lees ook: 

• Enquête RijschoolPro: Ga jij weer rijles geven?
• Dit is het veiligheidsprotocol voor rijles vanaf 11 mei

De ontwikkelingen op het gebied van het coronavirus gaan snel en raken de rijschoolsector hard. RijschoolPro houdt een dossier bij over dit onderwerp.