Er vielen maar liefst 20.700 ernstig verkeersgewonden in 2014 en dat is het hoogste aantal ooit. Daarmee lijkt de stijging die in 2007 is ingezet zich door te zetten. Minister Schultz heeft extra maatregelen aangekondigd om dit aantal naar beneden te brengen. Onderzoeksbureau SWOV adviseert om deze te richten op fietsers, omdat dit meer dan de helft van de groep verkeersgewonden in het ziekenhuis betreft. Veilig Verkeer Nederland is geschrokken van de cijfers.

Het aantal ernstig verkeersgewonden vormt nu een groot maatschappelijk probleem, zo stelt SWOV. Eén op de vijf mensen die dit betreft, houdt zijn of haar leven lang last van het opgelopen letsel. SWOV: “De kosten voor de samenleving zijn meer dan 5 miljard euro per jaar. Het grootste deel hiervan komt voor rekening van burgers en bedrijven.”

Actie van minister

Het aantal ernstig verkeersgewonden werd bekend in de prognose van het SWOV voor de aantallen verkeersdoden en -gewonden tussen 2020 en 2030. SWOV verwacht dat met de huidige maatregelen het aantal verkeersdoden terug kan lopen naar maximaal 330-470 per jaar in 2030 (zijn er nu 570), maar ziet dat het aantal verkeersgewonden niet verder terugloopt dan tot 14.600-19.200. Terwijl de doelstelling was om in 2020 maximaal 10.600 ernstig verkeersgewonden te moeten noteren.

Minister Schultz wil die doelstellingen nog steeds niet loslaten, maar ziet dat de huidige maatregelen dus niet afdoende zijn en gaat actie ondernemen. “We gaan inzetten op verbetering van data en onderzoek naar risicogestuurde aanpak als nieuwe basis voor de inzet van maatregelen.” Daarmee doelt ze op registraties van ongevallen op specifieke wegen en op een instrument waarmee proactief de verkeersveiligheid in beeld kan worden gebracht.

Eén maatregel niet genoeg

Een serieuze verlaging van het aantal verkeersdoden en -gewonden is niet mogelijk met slechts één maatregel, zo concludeert SWOV in het rapport waarop de minister zich baseert. Zij adviseren om te blijven inzetten op goede voorlichting voor gedragsbeinvloeding en op een goede infrastructuur.

Daarnaast hebben zij speciale aandacht voor de rol van fietsers. “Ruim de helft van het aantal verkeersgewonden dat in het ziekenhuis geregistreerd wordt, is een fietser. Als we in Nederland het aantal verkeersgewonden substantieel willen verminderen, moet fietsen dus veel veiliger worden. Naast beleid is uitvoering onmisbaar. Daarbij geldt: investeren in meer fietsveiligheid is ook van groot belang voor het terugdringen van het aantal verkeersdoden. De verwachting is dat de komende jaren voor het eerst sinds 1961 meer fietsers dan autoinzittenden in het verkeer zullen omkomen.”

VVN geschrokken

Veilig Verkeer Nederland (VVN) schrikt ervan dat het aantal zwaargewonden is gestegen  van 18.800 in 2013 naar 20.700 in 2014. Ze zien de cijfers van fietsers als een teken aan de wand. “Wij hopen dat mensen nu niet gaan denken dat fietsen gevaarlijk is; we willen juist dat mensen zoveel mogelijk blijven fietsen en zo lang mogelijk mobiel blijven. Dit is belangrijk voor fiets- en verkeerservaring en de kans op een ongeluk is vele malen kleiner als je dat vaak doet. Bovendien is het gezond. Wellicht kan er in de infrastructuur en met name in de 30- en 50-kilometer gebieden waar de meeste ongelukken voorkomen, meer rekening worden gehouden met fietsers en e-bikers”, aldus VVN-directeur Felix Cohen.

VVN blijft actief. “De VVN Opfriscursus die nu vooral gericht is op automobilisten gaan wij ook voor fietsers aanbieden. De plaatselijke VVN-afdelingen bieden al e-bike trainingen en fietscursussen. De frequentie daarvan willen wij verhogen”, zegt de directeur. “Daarom willen wij met aanbieders van e-bikes praten om na te gaan of we mensen die een nieuwe e-bike aanschaffen zo’n training kunnen aanbieden. Voor de hoogste groepen van de basisschool komen wij, zoals eerder aangekondigd, met verkeerslessen over het gebruik van de smartphone.”

Lars Verpalen