Rijvaardigheidstraining op de smartphone of Ipad helpt jongeren om zich bewust te worden van de gevaren in het verkeer en is mogelijk een goede aanvulling op de ‘echte’ rijtraining op de weg. Rijtraining met een 3D-bril lijkt een stuk minder effectief. Dat blijkt uit de eerste resultaten van een grootschalig rijvaardigheidsonderzoek dat verzekeraar Interpolis en onderzoeksbureau SWOV samen uitvoeren onder bestuurders tussen 18 en 24 jaar. Het onderzoek moet ervoor zorgen dat het aantal verkeersongevallen waarbij jongeren betrokken zijn daalt.

Jongeren tussen de 18 en 24 jaar hebben vijf tot zeven meer kans op een verkeersongeval met de auto dan automobilisten van andere leeftijden, zo blijkt uit cijfers van SWOV. Het onderzoeksbureau en de verzekeraar wilden met het onderzoek achterhalen of ook op andere manieren dan met rijvaardigheidstraining op de weg de verkeersveiligheid te vergroten is. Dat blijkt nu dus het geval te zijn.

Drie soorten rijvaardigheidstraining

In het onderzoek werden de jongeren in vier groepen verdeeld. Drie van de vier groepen kreeg een van de verschillende rijvaardigheidstrainingen voorgeschoteld: een virtuele training op een smartphone of Ipad, een virtuele training met een Oculus Rift 3D-bril of een rijvaardigheidstraining op een oefenterrein. De vierde groep gold als controlegroep en kreeg geen training.

Na de training werd bekeken of mensen na het volgen van deze trainingen verbeterden op verschillende aspecten die samenhangen met ongevalsbetrokkenheid. De variabelen die werden getest waren onder andere zelfvertrouwen, zelfinschatting van de technische rijvaardigheid en het mijden van risico’s, risicoperceptie en de interne locus of control. Die laatste zegt iets over de mate waarin mensen het gevoel hebben dat hun eigen gedrag invloed heeft op het ontstaan van ongevallen.

Ipad effectief

De training op de Ipad had positieve effecten tot gevolg op de interne locus of control van de deelnemers en de risicoperceptie, oftewel de mate waarin men een aantal gedragingen gevaarlijk vindt. De resultaten zijn echter na drie weken zonder training weer verdwenen. Op de andere acht variabelen die ook verbonden zijn met ongevalsbetrokkenheid kon de training op de Ipad geen invloed uitoefenen. Deelnemers aan de training met de Oculus Rift-bril hadden na afloop minder zelfvertrouwen in de eigen rijvaardigheid; ook dit is een positief effect op de verkeersveiligheid, maar was erg minimaal.

Meer positieve effecten waren er van de daadwerkelijke TRIALS rijvaardigheidstraining op een oefenterrein. Op vijf van de acht variabelen was er op lange termijn een positief effect op verkeersveiligheid, waaronder kennis, het mijden van risico’s, risicoperceptie en risicogedrag. Er was wel een negatief effect van de zelfinschatting van technische rijvaardigheid; achtten zich hier sterker in, wat niet positief werkt op de verkeersveiligheid.

Effecten virtuele trainingen vergroten

Het SWOV ziet naar aanleiding van het onderzoek mogelijkheden om rijvaardigheidstraining aan te vullen met een training in gevaarherkenning, bijvoorbeeld op een Ipad. De onderzoeksinstantie stelt voor te monitoren in hoeverre TRIALS-deelnemers uit het verleden nu minder schades veroorzaken en hoe dit programma beter kan worden verbeterd om daadwerkelijk de verkeersveiligheid te vergroten met dit programma. Daarnaast adviseert SWOV om de virtuele trainingen zodanig te optimaliseren, dat ze ook op langere termijn effecten laten zien.