‘Jullie zijn rolmodellen. Wat jullie doen, nemen leerlingen voor een deel van jullie over’
Rijinstructeurs hebben een ontzettend belangrijke rol in het voorlichten van jongeren over de gevaren van telefoongebruik achter het stuur. Joop Rijsterborgh zei het veelvuldig en vol vuur tijdens de workshop van Stichting Yannick op de Nationale Rijschooldag. De stichting is opgericht na het overlijden van de 21-jarige Yannick (foto). Ze was aangereden door een automobiliste die was afgeleid – mogelijk door haar telefoon.
Rijsterborgh geeft de aanwezigen een eenvoudige opdracht. “Tel hoevaak de mensen in een wit shirt de bal naar elkaar overgooien.” Hij laat een youtubefilmpje zien en de mensen in de zaal tellen druk. “Wie had er zestien keer?”, vraagt Rijsterborgh na afloop. Een groot deel steekt de hand in de lucht. “En wie heeft iets bijzonders gezien?”, vervolgt hij. “Een gorilla”, antwoordt een vrouw vanuit de zaal. Ze blijkt de enige.
“Wat ik probeerde te bereiken is dit…”, vervolgt Rijsterborgh. “Wij denken dat ons brein alles ziet. Maar dit kleine filmpje toont dat er veel meer te zien is dan je denkt. En als je in de auto zit en op je telefoon bezig bent, dan hoeven we niet uit te leggen dat dat keigevaarlijk is.”
Voorbeeldgedrag
De rijschoolsector heeft “een ontzettend belangrijke rol” in het voorlichten van jongeren over de gevaren van telefoongebruik achter het stuur, benadrukt hij. Een rijschoolhouder valt bij. “Als het gaat om voorbeeldgedrag, denk ik dat wij als rijschoolhouders en rijinstructeurs goed moeten nadenken over wanneer wij zelf gebruik maken van de telefoon tijdens het rijden. Ga als je gebeld wordt, of moet bellen of appen, naar een plek waar je stil kan staan. Dan vertoon je goed voorbeeldgedrag naar je leerling.”
Rijsterborgh reageert. “Rijschoolhouders, rijschoolinstructeurs, jullie zijn rolmodellen. Wat jullie doen, zullen jullie leerlingen voor een deel van jullie overnemen.” Hij rekent voor dat een gemiddelde instructeur acht leerlingen per dag heeft. Er klinkt een instemmend ja uit de zaal. Hij schat dat er 35 man in de zaal zit en concludeert dat de groep in totaal 250 contactmomenten per dag heeft. “Met elkaar kunnen jullie bespreken hoe het verkeer veiliger kan worden. Dat is natuurlijk ontzettend krachtig.”
Tragisch
En ontzettend nodig. “Wij zouden hier niet staan op de Nationale Rijschooldag, als ouders en als stichting, als er niet iets gebeurd was met onze dochter Yannick”, vertelt Lauranne Jansen. “Zij is door een tragisch ongeval verongelukt door aan automobiliste die mogelijk aan het appen was.” Het is stil in de zaal. Jansen slikt een paar keer.
“We weten gewoon zeker dat ze afgeleid was… Pas nadat ze onze Yannick had aangereden, remde ze. Niet daarvoor. De weg waarop Yannick fietste was kaarsrecht. Ze fietsten met z’n tweeën, Yannick en een vriendin en alleen Yannick werd geschept. De telefoon van de automobiliste is uitgelezen en ze bleek meer dan zevenhonderd appjes te hebben ontvangen en verstuurd…” Een periode van verdriet en van wachten breekt aan.
Niet overtuigd
De rechters zijn er niet van overtuigd dat ze al rijdend aan het appen was, vertelt Hanneke Comans-Diesfeldt, advocate van de familie en mede-oprichter van Stichting Yannick. De automobiliste werd daarom veroordeeld tot een taakstraf van 120 uur en een jaar ontzegging van de rijbevoegdheid, waarvan een half jaar voorwaardelijk. Het Openbaar Ministerie is in hoger beroep gegaan. Wanneer dat dient, is nog niet bekend. Weer volgt een periode van wachten.
Maar ook als de automobiliste veroordeeld is, stopt hun strijd niet. Ze willen dat appen achter het stuur gezien wordt als misdrijf en niet als verkeersovertreding. Je moet je rijbewijs kwijt kunnen raken, vinden ze – zelfs als er geen ongeluk gebeurd is. Een boete – en in uitzonderlijke gevallen een taakstaf – is wat hen betreft bij lange na niet voldoende. Het klinkt hard, erkennen ze, maar misschien hebben mensen dit wel nodig om te beseffen dat telefoongebruik achter het stuur echt niet kan.
Media
Maar bovenal willen ze bestuurders wijzen op de gevaren ervan. “We richten ons op de media”, vertelt Frijns. “Daar kunnen we vertellen waar we voor staan. En bovendien hebben journalisten invloed op de overheid. Een ander belangrijk aspect is het vinden van partners: organisaties en bedrijven die de zelfde doelstelling hebben als wij, namelijk het bevorderen van de verkeersveiligheid. Bijvoorbeeld op het gebied van slimme technologie. En een ander belangrijk platform waar we actief op zijn, is het onderwijs. Wij willen dat de gevaren van telefoongebruik achter het stuur onderdeel wordt van de lesstof. En wat we ook proberen, is in gesprek gaan met de overheid. Dat is een zeer belangrijke partner voor ons, onder meer op gebied van wet- en regelgeving.”
Hiermee moet voorkomen worden dat andere ouders hetzelfde meemaken. “Wat ons is overkomen, is de hel van iedere ouder”, zegt Jansen ter afsluiting. “Onze missie is: als we maar een verkeersslachtoffer kunnen voorkomen, door bewustwording, door gedragsverandering, dan is onze missie al geslaagd.”
Lees ook:
