Leerlingen hebben vijf tot tien rijlessen méér nodig, de automaatcode op het rijbewijs ligt onder vuur en de lesprijs moet omhoog. Dat zijn volgens Gijs Kantelberg van De VerkeersAcademie op termijn drie gevolgen van de opkomst van rijhulpsystemen (ADAS) in de auto. Volgens de opleider van rijinstructeurs doet de branche er goed aan om zich te laten bijscholen op het gebied van ADAS. 

Steeds meer auto’s zijn uitgerust met allerlei rijhulpsystemen, ofwel ADAS, advanced driver assistance systems. Je kunt als rijinstructeur er maar beter voor zorgen dat je er nu al mee overweg kunt. “Leerlingen moeten in een Datsun uit ’78 kunnen rijden, maar ook in de auto die morgen in de showroom staat”, betoogt Gijs Kantelberg. 

Dat Kantelberg met dit pleidooi komt, heeft alles met zijn eigen bedrijf te maken. De VerkeersAcademie is een opleider van rijinstructeurs. Het bedrijf begon in ’54 als rijschool, later in 1971 is de focus op het opleiden van de opleiders komen te liggen. Kantelberg bezocht half juli het Automated Vehicles Symposium in het Amerikaanse Orlando, een congres over de ontwikkeling en beschikbaarheid van zelfrijdende auto’s. Daar werd hem duidelijk dat ADAS een belangrijk onderdeel in de rijles moet worden, ook in Nederland. 

Van bestuurder naar operator 

“De gedeelde opinie van alle professoren en experts is dat de zelfrijdende auto er nooit komt. En als dat wel zo is, dan pas op z’n vroegst over vijftig jaar. Nu al is de rol van de automobilist aan het veranderen. Vroeger was je bestuurder, nu ben je ook nog eens operator van de systemen.” 

Er komen steeds meer auto’s met rijhulpsystemen zoals lane keeping of adaptive cruise control; vrijwel alle nieuwe voertuigen hebben wel iets aan hulp ingebouwd en veel van deze nieuwe auto’s zijn elektrisch. De systemen moeten de verkeersveiligheid ten goede komen en zitten vaak in nieuwe, milieuvriendelijkere auto’s. Voor de overheid zijn de veiligheid en het milieu redenen om de aankoop van deze voertuigen te stimuleren. Voor autoleveranciers zijn ADAS een verkoopargument tegenover de concurrentie, reden voor hen om steeds geavanceerdere systemen te ontwikkelen. 

Vijf tot tien rijlessen meer 

Dat nieuwe auto’s steeds vaker ADAS hebben en elektrisch zijn, heeft voor de rijschoolsector een aantal gevolgen, meent Kantelberg. “Gevolg één is dat je voor een leerling vijf tot tien méér rijlessen moet uittrekken om met de systemen te werken.” 

De opleider beargumenteert dat leerlingen op de realiteit moeten worden voorbereid en niet alleen op waar het CBR op toetst. (Tussen haakjes: Kantelberg vindt het hoog tijd dat het CBR de manier van toetsen herziet en ADAS meeneemt in het examen.) 

“Maar zelfs als het CBR de hulpsystemen niet meeneemt in het examen, dan is het voor de rijinstructeur de moeite om zich bij te laten scholen. Voor een rijschool is het lesgeven in ADAS weer een argument om nieuwe leerlingen te werven. Als je bij de kopgroep wilt horen, dan moet je nu schakelen. Het peloton volgt later.” 

Automaatcode onder vuur

Een tweede gevolg van het toenemende aantal auto’s met ADAS en de overheidsstimulans voor milieuvriendelijkere elektrische voertuigen met de systemen is dat de automaatcode ter discussie staat. Mensen die nu code 78 op het rijbewijs hebben, zouden met bijscholing van enkele uren ook in een handgeschakelde auto mogen rijden. In Duitsland wordt is de discussie al in volle gang. Verkeersminister Andreas Scheuer wil de code afschaffen en het TÜV (de Duitse tegenhanger van het CBR) is daar op tegen. “Ik vind het schrappen geen goed idee gelet op de verkeersveiligheid. Als de code verdwijnt, dan is het voor leerlingen aantrekkelijker om in een automaat te gaan lessen. Ze gaan daarna als beginnende bestuurder in een schakelauto rijden. Dat is vragen om problemen”, zegt Kantelberg. 

Lesprijs omhoog 

Een derde gevolg is dat de lesprijzen omhoog moeten, omdat de voertuigen waarin lesgegeven wordt kostbaarder zijn. Kantelberg denkt zelfs aan een tussenperiode waarin een rijschool lesgeeft in twee auto’s: een handgeschakelde, ouderwetse auto en een moderne elektrische met ADAS aan boord. “Instructeurs moeten hier nu al over nadenken. Het is de toekomst”, herhaalt hij nog maar eens. 

Nog een laatste argument van Kantelberg om voor bijscholing in ADAS te kiezen: je kunt die papieren op meerdere manieren inzetten. “Neem bijvoorbeeld eens contact op met de lokale autodealer en biedt lessen aan voor nieuwe autobezitters die een model met ADAS hebben gekozen, en maak ze er wegwijs in.” 

Lees ook:

• CBR ontwikkelt rijbewijs voor zelfrijdende auto’s
• Per saldo meer veiligheid door ADAS in auto’s
• Nieuw convenant moet gebruik ADAS boost geven 
•  ‘Word als rijinstructeur de expert op het gebied van ADAS’