Na jaren discussiëren over kwaliteitsverbetering van de rijschoolbranche, is 2017 het jaar waarin de eerste concrete stappen zijn gezet, met de invoering van een VOG als hoogtepunt. Maar 2017 draaide uiteraard niet alleen maar om alle start-, vervolg- en aanbevelingsdocumenten. Zo waren er ook op het gebied van theorie-examens en Code 95 belangrijke ontwikkelingen. RijschoolPro maakte een overzicht met de belangrijkste én best gelezen berichten van het afgelopen jaar.

Januari

De Amsterdamse rijschoolhouder Erol C. van Verkeersschool Eros krijgt een gevangenisstraf van twaalf maanden waarvan drie maanden voorwaardelijk. C. heeft zich schuldig gemaakt aan diefstal van examens van CBR en IBKI. Ook had de rijschoolhouder een wapen en munitie in bezit en heeft hij 100.000 euro witgewassen. Het CBR is blij met de uitspraak.

Minister Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu vindt één praktijkbegeleiding voor rijinstructeurs voldoende in plaats van de twee verplichte examens die zij iedere vijf jaar moeten afleggen. “We hebben met de branche veel gesproken over bijscholing”, aldus de minister. “In het wetsvoorstel staan ook maatregelen daarvoor. Eén bijscholingsrit is bijvoorbeeld genoeg.”

Er ontstaat verwarring nadat enkele rijschoolhouders opmerken dat zij geen dekking van hun verzekeraar krijgen bij medische rijtesten. Er zou bij de medische testritten geen sprake zijn van rijden onder toezicht omdat de deskundigen van het CBR die naast de bestuurder zitten geen WRM-pas hebben. Kamerlid Eric Smaling van de SP stelt vragen aan de minister en ook het CBR start een onderzoek. Het Verbond van Verzekeraars ziet geen problemen. Bij een rijtest wordt namelijk voldaan aan de wettelijke eisen: er is ofwel sprake van een klant die in het bezit is van een geldig rijbewijs of van de oproep voor de test.

Februari

Het CBR experimenteert met nieuwe vraagvormen in het theorie-examen. De deelnemers kunnen bladeren door de vragen en kunnen hun vragen markeren om ze later nog eens te bekijken. Ruim driekwart van de kandidaten maakten gebruik van de blader- en markeerfunctie en vrijwel iedereen vond het prettig dat ze hun eigen tijd konden indelen. Het CBR heeft de vraagvormen op 1 juli ingevoerd.

In navolging op het startdocument dat de brancheverenigingen presenteerden, komt Bovag met een eigen versie. Hierin staat onder meer dat rijinstructeurs minstens een vooropleiding moeten hebben op mbo 3-niveau, bijscholingscursussen moeten een officieel toetsmoment krijgen en de opleiding tot rijinstructeur moet worden uitgebreid met modules over ondernemerschap en gedrag in het verkeer. Bovag wil niet zijn naam onder een gezamenlijk document zetten, vanwege ‘andere accenten op detailniveau’. FAM en VRB betreuren dat.

Het CBR gaat de controle op de bevoegdheid van rijinstructeurs uitbreiden. De examinatoren checken dan voorafgaand aan de examens bij alle aanwezige instructeurs of zij een WRM-bevoegdheidspas bij zich hebben. Uit de steekproeven die het CBR momenteel houdt, blijkt dat tien instructeurs per maand geen geldige WRM-pas kunnen tonen.

Maart

De actiegroep Rijscholen in Verzet, opgericht door rijschoolhouders Wouter Siben en Henk de Groot, heeft via een petitie meer dan duizend handtekeningen binnengehaald. Met behulp van de petitie willen ze de sanctie schrappen die aan praktijkbegeleiding hangt. De actiegroep wil een burgerinitiatief starten, maar daarvoor zijn 40.000 steunbetuigingen nodig. Dat blijkt later niet haalbaar.

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 15 maart vroeg RijschoolPro aan de fracties in de Tweede Kamer wat zij vinden dat er moet gebeuren binnen de rijschoolsector. SP, VVD, D66, CDA, PvdA en GroenLinks gaven gehoor aan deze oproep. We moeten harder optreden tegen fraudeurs in de rijschoolbranche. Het gaat ten slotte om onze verkeersveiligheid.”

Nederland wil dat het mogelijk blijft om dezelfde lesonderwerpen te volgen voor Code 95 binnen de cyclus van vijf jaar. De Europese Commissie wil deze mogelijkheid schrappen. Ook vraagt Nederland in hoeverre e-learning toegestaan is bij Code 95. De opleiding en nascholing van professionele autobus- en vrachtautochauffeurs moet volgens de Commissie worden verbeterd. De nieuwe richtlijn moet onder meer waarborgen dat de nascholing minstens één verkeersveiligheidsthema omvat en dat dezelfde onderwerpen niet binnen één opleiding worden herhaald.

April

Er zijn nog steeds 7.800 rijinstructeurs te veel in Nederland. Branchevereniging VRB maakte een berekening naar aanleiding van eerdere berichten uit andere media waarin gesproken wordt over een tekort aan rijinstructeurs. Conclusie: er zijn 6.200 B-rijinstructeurs nodig in Nederland, terwijl er op dit moment 14.800 zijn geregistreerd bij IBKI. “De uitspraken komen met name uit de hoek van de opleidingsinstituten die rijinstructeurs opleiden. Zij proberen op deze manier hun klassen vol te krijgen”, zegt VRB-voorzitter Peter van Neck.

De reserveringstermijnen bij het CBR lopen weer op. Binnen de branche worden allerlei ideeën geopperd om de wachttijden tegen te gaan. Zo ook Bovag, die voorstelt maatregelen te nemen tegen rijscholen ‘die keer op keer kansloze kandidaten naar de praktijkexamens sturen en daar een business model van hebben gemaakt’. Een andere mogelijkheid is juist goed presterende rijscholen voorrang te verlenen. Dit voorstel levert een pittige discussie op binnen de branche.

De leeftijdsgrens voor het behalen van een rijbewijs voor de bus is verlaagd naar 18 jaar. Hoewel dit goed nieuws is voor de rijschoolbranche – het is mogelijk leerlingen eerder op te leiden – stuit de maatregel op veel kritiek vanuit de sector. Rijschoolhouders vragen zich af of 18-jarigen met weinig rijervaring in staat moeten worden gesteld een bus met tientallen passagiers te vervoeren.

Mei

Na vijf keer uitstellen is het eindelijk zover: op 1 juli worden veertien nieuwe verkeersborden ingevoerd. De veertien nieuwe blauwe verkeersborden, allemaal gebodsborden, moeten voor meer duidelijkheid zorgen in sommige verkeerssituaties.

In het Groningse Oldambt is een lesauto aan de kant gezet, omdat de auto 67 reed waar 50 is toegestaan. De wijkagent wilde de betrokken rijinstructeur op deze verkeersovertreding aanspreken. Het bleek echter niet te gaan om een rijinstructeur maar om een examinator van het CBR. Tot een boete kwam het niet. De inzittenden kwamen weg met een waarschuwing.

RijschoolPro ging twee dagen op pad met Mark Jansen, rijinstructeur bij de Politieacademie. De rijinstructeur doet via Twitter en Facebook dagelijks verslag van zijn belevenissen; duizenden mensen lezen en kijken met hem mee. We volgen hem op de eerste dag samen met twee van zijn leerlingen, die voor het eerst met optische en geluidssignalen mogen rijden. Dag twee staat in het teken van de motoropleiding.

Juni

Heibel binnen Rijscholen in Verzet (RIV). Een week voordat de leden van de actiegroep gezamenlijk een petitie aan de Tweede Kamer zouden aanbieden, is een aantal leden uit de groep gestapt. Margreet Arkema,
 Bert de Weerd, Gerda van Voorst en Jos Post hebben vervolgens een nieuwe actiegroep opgericht onder de naam Landelijke Beroepsgroep Kwaliteitsverbetering Rijschoolbranche (LBKR). Op 13 juni overhandigt LBKR alsnog de petitie tegen praktijkbegeleiding aan de Tweede Kamer.

Minister Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu stelt de wijzigingen in de WRM voorlopig uit. Wel meldt ze dat ‘dit jaar nog’ een nota van wijzigingen wordt verstuurd naar de Tweede Kamer. Deze nota betreft de al eerder aangekondigde veranderingen voor de korte termijn, zoals het verplichten van een VOG voor rijinstructeurs, het toevoegen van een foto op de WRM-pas en het terugschroeven van het aantal praktijkbegeleidingen van twee naar één in vijf jaar.

Juli

Vanaf 1 juli 2017 kan de politie een speekseltest inzetten om drugsovertreders in het verkeer aan te pakken. Met de speekseltest wordt er binnen enkele minuten gemeten of er sporen van drugs in het lichaam aanwezig zijn. Ook test de drugstest ‘onterecht’ positief bij mensen met ADHD. Minister Blok van Justitie stelt deze bestuurders gerust: het OM houdt rekening met mensen met ADHD/ADD die dexamfetamine gebruiken.

Een ruime meerderheid van de rijinstructeurs is ontevreden over zijn inkomen. 60 procent van de rijinstructeurs en rijschoolhouders vindt dat hij te weinig verdient. Bij rijinstructeurs in loondienst ligt dit percentage nog hoger: daar gaat het om maar liefst 79 procent. Dit is een van de eerste conclusies naar aanleiding van de enquête die RijschoolPro hield onder haar lezers. In een toelichting geeft verreweg het merendeel aan de lesprijs niet te kunnen verhogen vanwege de grote concurrentie in de regio.

De gele praatpalen van Rijkswaterstaat staan te koop. Vanaf 1 juli zijn de 3.300 palen buiten gebruik en worden ze geleidelijk verwijderd. Liefhebbers hoeven echter niet helemaal afscheid te nemen: Rijkswaterstaat zet een aantal van deze exemplaren te koop. De overheid zette honderd praatpalen te koop voor 299 euro per stuk. Binnen een halfuur waren ze uitverkocht en werden de praatpalen op Marktplaats aangeboden, waar de bedragen oplopen tot zeker 1.750 euro.

Augustus

Het CBR kondigt opnieuw een verandering aan in het theorie-examen. Deze keer gaat het om de hotspotvraag en de single-sleepvraag.  Bij de hotspotvraag geeft de kandidaat antwoord op een examenvraag door het aantikken van een afbeelding, bijvoorbeeld een verkeersbord of dashboardsymbool. Bij de single-sleepvraag sleept de kandidaat het juiste antwoord naar een plaats in een afbeelding.

Er ontstaat een interessante discussie nadat een Amsterdamse motorinstructeur en zijn leerling staande zijn gehouden door de politie. De instructeur droeg ‘een trainingsbroek en gympies’. Zijn leerling achterop was gekleed in een ‘spijkerbroek en suède instappers’. Ze kregen geen bekeuring omdat er, behalve een helm, geen wettelijke richtlijnen omtrent kleding zijn voor motorrijders. Veel lezers vinden desondanks dat de instructeur altijd het goede voorbeeld moet geven.

Als het aan de lezers van RijschoolPro ligt, mag een rijinstructeur geen beginnende bestuurder meer zijn. Dit is een van de uitkomsten van de eerder genoemde enquête van RijschoolPro. “De mogelijkheid dat iemand na zijn 18e het WRM-bewijs kan behalen als hij of zij nog maar net het rijbewijs heeft, is helemaal van de zotte.” Een groot deel van de respondenten vindt bovendien dat een rijinstructeur de Nederlandse taal goed moet beheersen en minstens een mbo-opleiding moet hebben gevolgd.

Een motorrijder uit Nijmegen is na 40 jaar rijden zonder motorrijbewijs door de politie betrapt, vlak voordat hij eindelijk zijn rijexamen zou afleggen. De 56-jarige man werd met een lasergun gespot met 121 kilometer per uur, terwijl daar 50 kilometer is toegestaan. De man was op weg naar zijn laatste rijles en zou twee dagen later zijn rijexamen afleggen.

September

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft op de valreep een wetswijziging doorgevoerd waardoor het getrapt motorrijbewijs op de schop gaat. Voor 21-jarigen is het vanaf eind oktober mogelijk om examen te doen voor de categorie A. Wie het A-rijbewijs haalt voor zijn 24e, krijgt Code 80 op het rijbewijs. Met de code mag de bestuurder een onbeperkt driewielig voertuig rijden, een lichte motor (A1) en een middelzware motor (A2).

De Lesauto Testdag beleeft dit jaar een recordeditie met maar liefst 900 bezoekers. Het was de zesde keer dat dit jaarlijkse evenement voor de rijschoolbranche werd georganiseerd door vakblad RijschoolPro. De lezers hebben deze dag bovendien een primeur: VerkeersPro is omgedoopt tot RijschoolPro.

Tijdens de paneldiscussie op de Lesauto Testdag discussieren FAM, VRB, Bovag, CBR en IBKI onder meer over de oorzaak en aanpak van de imagocrisis van de rijschoolbranche. Deze zou worden veroorzaakt door de lage slagingspercentages. “Met een landelijk slagingspercentage van 42 procent voor theorie- en amper 50 procent voor praktijkexamens komt de rijschoolbranche niet langer weg.’’

Oktober

Er zijn problemen bij 2toDrive. Oud-minister Schultz van Haegen heeft eerder aangekondigd dat begeleid rijden definitief wordt ingevoerd in de wet, maar deze invoering blijkt nog niet rond te zijn. Het experiment eindigt hoe dan ook op 31 oktober. Voor jongeren die op 1 november 16 jaar zijn, verandert er niets. Jongeren die op die datum nog geen 16 jaar zijn, moeten echter wachten tot de wet in werking is getreden. Dat gebeurt naar verwachting begin 2018.

Het CBR lanceert 6 oktober een social media-campagne met rijbewijstips voor jongeren en hun ouders. Ze krijgen onder meer advies bij hun keuze voor een rijschool en wat te doen bij examenstress. Via onder andere advertenties op Facebook en Instagram komen ze op een speciale website terecht van het CBR. De campagne loopt een half jaar.

Voor rijinstructeur, examinator en leerling wordt 9 oktober een dag die ze niet snel zullen vergeten. Midden op het spoor in Oisterwijk viel de motor van de lesauto uit tijdens het examen. De inzittenden wisten de auto een stukje naar achteren te rollen. De intercity raakte uiteindelijk de voorkant van de lesauto. De drie betrokkenen bleven wonderwel ongedeerd.

November

Vanaf 1 november moeten examenkandidaten zelf hun Eigen Verklaring indienen bij het CBR. Rijschoolhouders kunnen deze niet meer voor hen indienen via TOP internet. “Door deze zelf in te vullen, denkt een kandidaat bewust na over de vragen over zijn gezondheid. Bovendien zijn deze gegevens persoonlijk en zeer vertrouwelijk”, aldus het CBR. De Eigen Verklaring krijgt ook een nieuwe naam: de Gezondheidsverklaring.

FAM, VRB en Bovag presenteren hun definitieve aanbevelingdocument dat zij gezamenlijk hebben opgesteld. Het is een uitgewerkte versie van het startdocument dat de brancheverenigingen eerder al naar de Tweede Kamer hebben gestuurd. De brancheverenigingen willen onder meer het slagingspercentage inzichtelijk maken tot één persoon in plaats van tot een rijschool. En door rijinstructeurs een half uur van tevoren te melden welk lesonderdeel zij moeten behandelen tijdens een WRM-praktijktoets of praktijkbegeleiding, kan worden voorkomen dat zij een toneelstukje opvoeren.

De ministerraad stemt in met een verplichte Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) voor rijinstructeurs. De VOG was een van de aanbevelingen van brancheverenigingen, waardoor het een eerste belangrijke stap is in het kader van de professionalisering van de rijschoolbranche. Wanneer de maatregel wordt ingevoerd is nog niet duidelijk, wel laat IBKI weten dat het voor rijschoolhouders mogelijk wordt deze zonder extra kosten via IBKI aan te vragen.

Een dramatisch verkeersongeval vindt plaats in Antwerpen. Een lesauto sloot net aan in de staart van een grote file toen een Nederlandse vrachtauto op de auto inreed. De 51-jarige instructeur uit Gent en de 18-jarige leerlinge uit Sint-Niklaas waren op slag dood.

December

Vanwege de sneeuw stelt het CBR duizenden praktijkexamens uit. In vier dagen tijd gaat het om 2.288 uitgestelde examens, terwijl er in totaal 11.556  ingepland stonden. Het KNMI gaf op de meeste plekken code rood af vanwege gevaarlijk winterweer. Het CBR beslist per uur of een examen doorgaat of niet.

Ook de LBKR komt met een eigen aanbevelingsdocument. Centraal staat het kwaliteitsregister, dat volgens LBKR een uitgelezen kans is om sjoemelaars buiten de rijschoolbranche te zetten en te houden. Een onafhankelijke commissie moet bepalen of de instructeur zijn WRM-pas kan behouden. Deze maatregel moet de huidige praktijkbegeleiding vervangen.

Voor jongeren die in het kader van 2toDrive op hun zeventiende het rijbewijs B halen, krijgen eveneens een beginnerstermijn van vijf jaar. Nu worden zij nog zeven jaar als beginnende bestuurder gezien. Dit moet het aantrekkelijk maken om deel te nemen aan het begeleid rijden. Nu wacht nog een deel van de zeventienjarigen die geslaagd zijn voor hun examen tot hun achttiende met de aanvraag van het rijbewijs, om te voorkomen dat ze vastzitten aan een beginnerstermijn van zeven jaar. Het gevolg is dat zij een jaar lang geen ervaring opdoen. Zo kunnen hun vaardigheden wegzakken.

Het sluiten van de rijtestlocaties is definitief. Dat heeft het CBR bepaald naar aanleiding van een eindevaluatie over het sluiten van deze locaties. Het aantal locaties waar rijtesten worden afgenomen is afgelopen jaar teruggegaan van 53 naar 30. Het CBR wil hiermee efficiënter werken. Winschoten wordt echter weer heropend.

Bekijk ook het jaaroverzicht van 2016.